Opisywałam tam kiedyś chorobę Kawasakiego. Poczytajcie o niej w osobnym wpisie, bo w pewnym stopniu przypomina ona PIMS. Dzisiaj chciałabym poruszyć właśnie temat nowej wieloukładowej choroby zapalnej u dzieci związanej z zakażeniem SARS-CoV-2.
Covid-19
Nie chciałabym tutaj za dużo pisać o samym zakażeniu koronawirusowym u dzieci. Jesteśmy w trakcie pandemii, zewsząd zalewają nas informacje na temat SARS-CoV-2 i jak wiecie u mnie na blogu powstał osobny wpis na ten temat, do którego was odsyłam: klik.
Chciałabym wam jednak przypomnieć główne objawy samej infekcji koronawirusowej, która u dzieci najczęściej ma charakter skąpoobjawowy lub przebiega łagodnie. Nie oznacza to jednak, że dzieci nie chorują albo, że nie mogą przenosić wirusa. Ze względu na skąpe objawy lub nawet ich brak rzadziej są jednak wykonywane u nich testy.
Ciepłota ciała ok 38’C, bóle mięśniowo-stawowe, bóle głowy, zmęczenie i ogólnie złe samopoczucie, utrata łaknienia (zwłaszcza u niemowląt), ból gardła (lub uczucie drapania), suchy kaszel, duszność i utrata węchu i smaku to najczęściej obserwowane objawy. U dzieci są one jednak słabiej wyrażone niż u osoby dorosłej.
Dzieci 20 razy rzadziej wymagają hospitalizacji w przebiegu Covid-19.
PIMS
PIMS to nie jest to samo co Covid-19.
Nowa wieloukładowa choroba zapalna u dzieci o możliwym związku z zakażeniem SARS-CoV-2 charakteryzuje się przede wszystkim występowaniem uporczywej gorączki (>38,5’C). Nie jest to krótka jednodniowa gorączka! To ten objaw, który podobnie jak w chorobie Kawasakiego jest podstawą rozpoznania. Bez gorączki nie ma rozpoznania PIMS.
Poza tym, że jest gorączka to objawy w PIMS występują z kilku różnych układów.
To co w PIMS jest inne – tutaj dodatkowo mogą wystąpić i to dosyć często objawy ze strony przewodu pokarmowego. Dziecko może mieć biegunkę, ból brzucha i wymioty. Ból brzucha może być na tyle silny, że dziecko może być nawet podejrzewane o zapalenie wyrostka. Te objawy brzuszne mogą o kilka dni wyprzedzać wieloukładowy proces zapalny.
Wysypka, obrzęki stóp i rąk, zapalenie spojówek. Czy coś Was to przypomina? To jedne z kryteriów rozpoznania choroby Kawasakiego. Dodatkowo u 1/3 pacjentów z PIMS pojawiają się bóle głowy, drażliwość, opisywane są również zaburzenie świadomości.
Dodatni wynik testu w kierunku SARS-CoV-2 nie jest konieczny do rozpoznania PIMS. Ale obserwacje pokazują, że serie przypadków dzieci z takimi objawami pojawiają się po 4-5 tygodniach po szczycie fali epidemicznej. Wydaje się, że PIMS jest taką poinfekcyjną odpowiedzią nadmiernie pobudzonego układu odpornościowego po infekcji Covid-19. Czyli wnioski są takie, że w Polsce tych przypadków może być więcej za kilka tygodni.
Badania w PIMS
Jak to zwykle w medycynie bywa – każdy się zastanawia jak to zrobić, żeby tę chorobę wykryć. Czy jest jakieś badanie, które potwierdzi rozpoznanie?
W PIMS (podobnie jak w Kawasaki) patrzymy przede wszystkim na obraz kliniczny, czyli na to jakie objawy pacjent demonstruje. Dodatkową wskazówką może być obniżona liczba limfocytów w morfologii, obniżony sód, wysokie D-dimery i ferrytyna, a także podwyższone CRP i prokalcytonina (naprawdę mocno podwyższone). Zanim jednak wykonasz jakiekolwiek badania – skonsultuj się ze swoim lekarzem – dziecko podejrzane o PIMS musi być zbadane i kontrolowane przez lekarza.
Rozpoznanie podpowiada brak reakcji na włączony do leczenia antybiotyk.
Kto choruje na PIMS?
Pamiętacie jak było w chorobie Kawasakiego? Raczej malutkie dzieci – większość to przypadki do 4.roku życia. Tutaj średni wiek zachorowania to 7-10 lat, ale zdarzają się zarówno niemowlęta jak i osoby do ok. 20 roku życia.
Powikłania
Tutaj również szczególną obserwacją (podobnie jak w chorobie Kawasakiego) obejmujemy serce. Zapalenie mięśnia sercowego, niedomykalność zastawek, zaburzenia rytmu serca, tętniaki tętnic wieńcowych to możliwe powikłania.
Takie powikłania kardiologiczne nie muszą wystąpić u wszystkich chorych, ale na tyle często się pojawiają, że konieczne jest monitorowanie tych pacjentów i kontrolne badania ECHO serca.
Leczenie
Podobnie jak w przypadku choroby Kawasakiego dziecko powinno być hospitalizowane, monitorowane i rozważyć powinno się podać immunoglobulin. Pozostałe leki należy rozważyć w zależności od stanu dziecka i prezentowanych objawów.
Rokowanie na szczęście wydaje się być dosyć dobre o ile choroba jest monitorowana.
Czas pokaże jak wiele przypadków będziemy mieli w naszym kraju. Coraz więcej informacji uzyskujemy na temat Covid-19 i przebiegu infekcji, ale nadal nie wiemy wszystkiego.
Źródła:
- Nowa wieloukładowa choroba zapalna u dzieci o możliwym związku z zakażeniem SARS-CoV-2 dr n. med. Magdalena Okarska-Napierała, dr hab. n. med. Ernest Kuchar
- https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/covid-19-risk-assessment-paediatric-inflammatory-multisystem-syndrome-15-May-2020.pdf
- https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/daily-life-coping/children/mis-c.html
- Wroczyńska A., Rymer W.: 2019-nCoV – nowy koronawirus z Chin. Med. Prakt., 2020; 2: 119–133
- SARS-CoV-2–Associated Deaths Among Persons Aged <21 Years — United States, February 12–July 31, 2020
♥️
Mój syn 5 lat temu chorował na HLH w przebiegu mononukleozy. Obecnie ma 16 lat i prawdopodobnie przechodzimy Covid19 ( od 4 dni czekamy na wynik testy). Syn miał 2 dni temp 38,5 i poza tym wyglada już na zdrowego. Ma zdiagnozowaną obniżoną odporność przez immunologa. Generalnie rzadko choruje HLH było jednak bardzo trudnym przezyciem. Czy myśli Pani, że jest on bardziej narażony teraz na PIMS ? Czy coś możemy zrobić by temu zapobiec?
nic nie można zrobić. Trzeba być dobrej myśli i trzymać się dobrego rokowania.
Czy chodzi o utrzymującą sie temperaturę i wyżej opisane objawy? Czy np jednodniowa goraczka i jednorazowy epizod ze strony ukladu pokarmowego może wskazywać na Pims?
przedłużając się gorączka i towarzyszące objawy. jednorazowe epizody to nie.
Czy większość dzieci bedzie przechodzić PIMS Jesli miały covid? Jest jakiś sposób by uchronić dziecko przed PIMS?
Na pewno nie większość. Jakiś odsetek tylko. Uchronić się na razie nie ma jak.
Pani doktor a co ze szczepieniami po przechorowaniu covid. Mieliśmy z synkiem na zaległe szczepienie MMR i 3 dni przed moja mama otrzymała wynik pozytywny. Potem chorowaliśmy wszyscy w domu, synek 2 dni stan podgorączkowy. Od testy mamy i pierwszych moich objawów (utrata węchu i smaku, bóle głowy, stan podgorączkowy) minęło 3 tygodnie. Kiedy będzie całkiem bezpieczne szczepienie dla niego? Bardzo się tym martwię i proszę o pani doktor zdanie.
wtedy, kiedy dziecko będzie zdrowe, w dobrym stanie.
PIMS…? Śrowid?
12 lat temu, taką gorączkę miałem z synem !
Leki zimne okłady i przeżył…z półtora roku miał.. Paracetmol nic, dopiero Ibuprom… Tzw. trzy dniówka… Każdy rodzic to przeżył! A teraz? Zespół pocowidowy? https://mamapediatra.pl/2020/10/29/pims-mis-nowa-wieloukladowa-choroba-zapalna-u-dzieci/
jakby nie patrzeć sama gorączka nie czyni ani PIMS ani choroby Kawasaki którą znamy od lat, a która również powoduje powikłania naczyniowe. Gorączka to jednak najczęściej objaw infekcji. Najczęściej wirusowej. Po trzydniówce nie ma ryzyka uszkodzenia naczyń wieńcowych.
Ja właśnie z synem lat 6 jutro spróbuje się dostać do lekarza, ma na obu dłoniach zaczerwienienie od kostek po nadgarstki, od moich objawów covid mija dokładnie 4 tygodnie. Ostatnie 3 lata miał granulocytopenię i umieram że strachu. Póki co innych objawów na razie nie ma, mam nadzieję, że lekarz nas nie zignoruje jutro…dziękuję za ten wpis
Czy Pims może wystąpić bez gorączki czy jest ona głównym kryterium i występuje zawsze? Czy np. Same objawy jak zaczerwienione i piekące oczy, popękane usta, wysypka na twarzy i rękach czy wymioty mogą świadczyć o PIMS jeżeli nie towarzyszy im gorączka?
musi być gorączka. bez niej nie ma PIMS
Witam, mój 2 letni syn przeszedł covid. W jakim czasie po wyzdrowieniu może wystąpić PIMS? Od 4 -5tyg ? Później już nie występuje i mogę być spokojna?
Może te informacje trochę wstrząsną antycovidowcami. Powinno być to mocno naglośnione.
Proszę o poradę. Przez miesiąc nie posyłałam 4 letniej corki do przedszkola (starsza na nauczaniu zdalnym, młodsza 2 letnia w domu, jestem na urlopie wychowawczym). Jednak uważam, że nie jest to dla niej zbyt dobre, jest dzieckiem nieśmiałym i potrzebuje tego kontaktu, chciałabym żeby jednak zaczęła chodzić. Czy jeszcze przeczekalaby Pani ten czas i nie posyłała do przedszkola czy jednak ryzykować i posylac? Po tych doniesieniach o powikłaniach juz sama nie wiem co robić.
nie odpowiem na to pytanie. Każdy musi sam podjąć decyzję. Ja pracuję, maż również i dzieci chodzą do przedszkola i zerówki.
1. Czy karmienie piersią niemowlęcia zmiękcza ryzyko PIMS?
2. Jesteśmy umówieni na szczepienie z synem. Boje się, że możemy przechodzic Covid bezobjawowo i waham się czy nie odłożyć szczepienia na czas gdy minie fala zachorowań. Są jakieś badania nt szczepień dzieci z Covid?
Dziękuję za odpowiedzi 🙂
zgodnie z zaleceniami – podobnie jak w przypadku innych infekcji o bezobjawowym lub skąpoobjawowym przebiegu nie powinno nie odraczać szczepień
Mój syn jest właśnie od 3 dni w szpitalu bo ma stwierdzone PIMS, stan jest bardzo poważny. Leczony jest m.in immunoglobulina, dziś ma drugą serię wlewu trwającego 12godzin. Ma potworne bóle brzucha, wysoka temp i bóle głowy. Niestety parametry sercowe i czynnik krzepliwości też bardzo słabe, dziś włączono zastrzyki przeciwzakrzepowe. Wszystkich rodziców bardzo przestrzegam , uważajcie i bacznie obserwujcie swoje maluchy bo potem naprawdę cierpią.
Czy w momencie wystąpienia objawów brzusznych, tzn. bóle brzucha od 4 dni, bez biegunki i wymiotow, bez gorączki, powinny być już podniesione wykładniki stanu zapalnego? Córka wszystkie parametry ma w normie, prawidłowe USG, a brzuch jak bolał, tak boli. Jesteśmy 3 dobę w szpitalu…
Jakie wykładniki odróżniają jednak pims od choroby kawasakiego ?
Czy ból brzucha mdłości i biluribina w moczu, crp 8,8 może oznacza. Puma co z tą biluribina? Wcześniej mdlosci
Mam pytanie, nigdzie nie mogę znalezc odpowiedzi – czy Ewentualny PIMS może wystąpić tylko po pierwszym kontakcie z COVID? Czy jeśli dziecko będzie mialo drugi raz covid jest szansa na PIMS? Po pierwszym covidzie nic się nie działo i zastanawiam się czy muszę się bać
nie mamy jeszcze tak wiele danych, ale na ten moment należy przyjąć że jest to prawdopodobne