Kolejny wpis o biegunce. Rotawirus może być jedną z przyczyn ostrej biegunki u dziecka.

Dlaczego ten wpis pojawia się dopiero teraz? Dlaczego w ogóle się pojawia?

Po pierwsze chciałabym wyodrębnić biegunkę rotawirusową z tych pozostałych przyczyn biegunek u dzieci, żebyście wiedzieli jak jej przebieg różni się od pozostałych.

Po drugie chciałabym aby to był swego rodzaju wstęp do wpisu o samym szczepieniu przeciw tej chorobie.

ROTAwirus

Rotawirusy są najczęstszą przyczyną ostrego nieżytu żołądkowo – jelitowego u dzieci! Ale nie jest to jedyna przyczyna!!!

Tak jak wspomniałam Wam we wpisie o ostrych biegunkach generalnie u dzieci do 5 roku życia najczęstszą przyczyną jakiejkolwiek biegunki są wirusy. Wśród wirusów i biegunkowych objawów prym wiodą: rotawirusy, norowirusy i adenowirusy.

Bakteryjne biegunki w krajach rozwiniętych to rzadkość, a te wywołane przez jakieś pierwotniaki to naprawdę wyjątkowe wyjątki.

Wśród tych wszystkich najczęściej wirusowych biegunek wyodrębnić możemy takie, które są stosunkowo łagodne i takie których przebieg jest poważny i ciężki. Rotawirusy zaliczymy do tych biegunek o cięższym przebiegu.

Ile ich jest? Tych rotawirusów?

7 głównych grup i chociaż raz łatwo zapamiętać, bo oznaczono je literami alfabetu A-G. Najczęściej biegunkę u ludzi powoduje grupa A, rzadziej B i C.

Gdzie występują rotawirusy?

Na całym świecie. Każde dziecko przed ukończeniem 3.-5. roku życia przynajmniej jeden raz zachoruje na biegunkę rotawirusową.

W naszym klimacie te zachorowania rotawirusowe przypadają najczęściej na okres jesienno-zimowy. Ale w tropikalnych rejonach mają te „przyjemności” przez cały rok :/

To co jest fajne i optymistyczne to fakt, że najmłodsze dzieciaki do 3 miesiąca życia chorują owszem dosyć powszechnie, ale na szczęście bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Problem pojawia się u dzieci starszych.

Kto choruje?

Każdy, ale szczyt zachorowań przypada na wiek 4–23 miesięcy.

To co ważne. Zachorować można więcej niż raz. Ale przechorowanie biegunki rotawirusowej daje więcej siły na kolejne zachorowania i są one zwykle łagodniejsze.

Jak nas atakuje rotawirus?

Zakażenie przenosi się przez brudne ręce (!), przez zanieczyszczone przedmioty lub drogą kropelkową. Okres inkubacji infekcji rotawirusowej to od 12 do 96 godzin (wirus wnika to organizmu i do 4 dni od tego wniknięcia dojdzie do rozwinięcia objawów).

Po przedostaniu się do organizmu, rotawirusy uszkadzają nabłonek kosmków jelitowych (szczególnie te komórki, które są odpowiedzialne za wchłanianie wody), wywołując stan zapalny żołądka i jelit.

Objawy

Skoro stan zapalny żołądka to dosyć gwałtownie pojawiają się wymioty. Skoro stan zapalny jelit to pojawi się również biegunka. Zwykle te pierwsze wyprzedzają to drugie, ale zdarza się, że „i górą i dołem”.

Dziecko może gorączkować nawet do 40’C, co dodatkowo (razem z wymiotami i biegunką) sprzyjać może odwodnieniu. Nic przyjemnego i dodatkowo dziecko odmawia przyjmowania pokarmów i płynów.

Stolce w biegunce rotawirusowej zwykle są wodniste, ale nie ma w nich dużych ilości krwi i śluzu.

Jest jakaś predyspozycja w tych biegunkach rotawirusowych. Niektóre dzieci chorują nieco łagodniej i sporadycznie, a inne ciężko i wielokrotnie w swoim życiu.

Niemniej, kiedy dziecko trafia do szpitala z ciężką infekcją przewodu pokarmowego to bardziej prawdopodobne, że ma rotawirusa niż norowirusa. Im cięższy przebieg biegunki tym bardziej prawdopodobny rotawirus.

Jak długo to trwa?

Taka biegunka rotawirusowa to średnio od 3 do 7 dni. Ale bywa i dłużej – nawet 10-14 dni.

Co tam w kupie piszczy

Taka ciekawostka. W trakcie biegunki rotawirusowej ogromne ilości wirusów są wydalane w stolcu. To dobrze, bo tego dziada trzeba wydalić z organizmu. Ktoś nawet policzył, że w 1 gramie stolca jest od 107 do 1012 cząsteczek wirusa.

Wydalanie wirusa trwa około tygodnia, ale u osób z upośledzoną odpornością może utrzymywać się ponad miesiąc.

Pamiętajcie aby w okresie biegunki u któregokolwiek domownika, szczególnie dbać o higienę rąk, przygotowywania posiłków i domowej toalety.

Dlaczego rotawirus jest taki straszny?

Najczęstsze powikłanie samej biegunki rotawirusowej to odwodnienie. Wynika to z gwałtowności tych objawów. Szybko się pojawiają i dziecko źle się czuje a tym samym trudniej je skutecznie napoić. Jak postępować w wymiotach przeczytacie w oddzielnym wpisie (jak uniknąć leczenia szpitalnego).

Dodatkowo na świecie rotawirusy są jednym z największych zabójców dzieci do 5 roku życia. Między innymi z powodu złego dostępu do opieki szpitalnej.

Przed wprowadzeniem szczepień (przez rokiem 2004) na świecie dochodziło do 111 milionów zachorowań, z czego ponad 500 tys. dzieci umierało.

W Polsce każdego roku rejestrowanych jest od 20 do 35 tys. zachorowań (ponad 90% zgłoszeń to przypadki hospitalizowane, więc dane rejestrowane są niedoszacowane). Do szpitala trafia 1 na 20 dzieci z biegunką rotawirusową. Rotawirus jest też główną przyczyną biegunek szpitalnych (czyli takich, których dziecko „nabawia się w szpitalu”).

W Polsce rocznie stwierdza się około 13 zgonów dzieci do 5. roku życia, które są bezpośrednio lub pośrednio związane z objawowym zakażeniem rotawirusowym. Młodsze dzieci i te obarczone cięższymi chorobami przewlekłymi są w grupie ryzyka cięższego przebiegu choroby.

Z innych powikłań biegunki rotawirusowej u dzieci należy wymienić:

• drgawki
• zwiększenie aktywności aminotransferaz (przemijające) – to te tzw parametry wątrobowe w badaniu krwi (AST i ALT)
• wgłobienie jelit
• biegunka rotawirusowa u dorosłego opiekuna dziecka

Leczenie

Jak leczy się biegunkę rotawirusową? Właściwie to leku nie posiadamy. Dbamy jedynie o nawodnienie dziecka. Możemy posiłkować się płynami elektrolitowymi, które fajnie uzupełniają nie tylko wodę ale i elektrolity. To najbardziej optymalny przy biegunce skład. Jeśli występuje gorączka lub ból to dodatkowo możemy podać leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
Stosowanie probiotyków np Lactobacillus GG może skrócić o 1 dzień czas trwania biegunki.

Podsumowanie

Najczęstsza przyczyna biegunek u dzieci do 5 roku życia. Patrząc światowo – wysoki odsetek zgonów dzieci z powodu tego wirusa. Patrząc bardziej lokalnie – wysoki odsetek hospitalizacji i ciężkich przebiegów biegunki u dzieci. Spora ilość powikłań. Mówiąc w skrócie wirus jest po prostu wredny.

Skoro wirusa i biegunkę przez niego wywołaną rozłożyliśmy na czynniki pierwsze to teraz pora na ochronę przed rotawirusami. KLIK

Źródła:

• Diez-Domingo J., Baldo J.M., Patrzałek M. i wsp.: Primary care-based surveillance to estimate the burden of rotavirus gastroenteritis among children aged less than 5 years in six European countries (SPRIK). Eur. J. Pediatr., 2011; 170: 213–222
• Mrukowicz J., Kowalska-Duplaga K., Krobicka B. i wsp.: The epidemiology and disease burden of rotavirus gastroenteritis in Poland: prospective, sentinel surveillance at 6 pediatric hospitals. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2003; 36: 540
• Rogalska J., Stefanoff P., Goryński P. i wsp.: Estimation of burden of rotavirus infections in children <5 years old in Poland. European Scientific Conference on Applied Infectious Disease Epidemiology (ESCAIDE 2011), Sztokholm (Szwecja), 6–8 listopada 2011 r.
• Zakład Epidemiologii, Państwowy Zakład Higieny, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Główny Inspektorat Sanitarny. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce. www.pzh.gov.pl (cyt. 1.09.2015)
• Kaiser P., Borte M., Kliemann G. i wsp.: Severe complications in hospitalized children with enteritis due to rotavirus vs. enteritis of other causes. Annual Congress of European Society for Infectious Diaseases, Bruksela (Belgia), 9–13 czerwca 2009 r.
• Rinder M., Tran A.N., Bennet R. i wsp.: A prospective hospital-based surveillance to estimate disease burden caused by rotavirus infection and its complications in Swedish children 2007/2008. Annual Congress of European Society for Infectious Diaseases, Bruksela (Belgia), 9–13 czerwca 2009 r.
• Dickey M., Jamison L., Michaud L. i wsp.: Rotavirus meningoencephalitis in a previously healthy child and a review of the literature. Pediatr. Infect. Dis. J., 2009; 28: 318–321
• Staat M.A., Dickey M., Bernstein D.I. Reply to the letter to the Editor. Pediatr. Infect. Dis. J., 2009; 28: 936
• Tran A.N., Bennet R., Carlsson P. i wsp.: Transmission of rotavirus to household members of Swedish children hospitalized for severe rotavirus gastroenteritis results in loss of parental productivity. Annual Congress of European Society for Infectious Diaseases, Bruksela (Belgia), 9–13 czerwca 2009 r.
• Soriano-Gabarro M., Mrukowicz J., Vesikari T. i wsp.: Burden of rotavirus disease in European Union countries. Pediatr. Infect. Dis. J., 2006; 25: S7–S11
• Gil-Prieto R., San Martín M., de Andrés A.L. i wsp.: Hospital-acquired rotavirus infections in Spain over a ten-year period (1998–2007). Hum. Vaccin., 2009; 11: 748–753
• Kuchar E., Nitsch-Osuch A., Szenborn L. i wsp.: Rotawirusy jako czynnik etiologiczny zakażeń szpitalnych w Polsce – przegląd systematyczny z metaanalizą 11 badań. Przegl. Epidemiol., 2012; 66: 409–415