Czas na rozwiązanie zagadki z social mediów. Pokazałam Wam zdjęcie, opowiedziałam o objawie patognomonicznym i większość z Was odpowiedziała dobrze 🙂
Objaw patognomoniczny
Tak określamy objaw, który jest swoisty, charakterystyczny dla danej choroby i występuje TYLKO w tej konkretnej chorobie.
W praktyce oznacza to, że znalezienie tego objawu u pacjenta jest jednoznaczne z postawieniem rozpoznania. I upoważnia do włączenia leczenia.
Takim objawem patognomonicznym jest rumień wędrujący, czyli erythema migrans. Jest to objaw boreliozy, czyli choroby z Lyme. Ta choroba to temat rzeka, a jednocześnie duże pole do popisu dla szarlatanów. Samej choroby do tej pory nie omawiałam, ale na sam początek zapoznajcie się z artykułem o ugryzieniu kleszcza: klik.
Wiem, że pod tym wpisem znajdzie się pewna ilość negatywnych komentarzy – uprzedzam o tym czytelników, a wszystkie „profilaktyczne antybiotyki”, „badania i leczenia kleszcza” czy „biorezonanse” będę blokować. Trochę mnie już znacie i wiecie, że na moim blogu nie ma miejsca na rozpowszechnianie mitów.
Choroba z Lyme jest chorobą odkleszczową, wywołaną przez krętki Borrelia burgdorferi, a jednym z jej objawów, a nawet objawem patognomonicznym jest właśnie wspomniany rumień wędrujący.
Borelioza jako choroba ma kilka umownych stadiów w swoim przebiegu, a omawiany przeze mnie rumień to typowy objaw boreliozy wczesnej (ograniczonej), ale nie występuje on u wszystkich chorych.
Źródła nie są zgodne, bo podają rozbieżne dane. EM występuje u 30-60% lub 50-80% chorych na boreliozę. Wiele czynników należy brać pod uwagę – również to, że rumień mógł być obecny, ale nie został rozpoznany. Znika bez względu na to czy leczenie włączymy czy nie. Ale gdy tego nie zrobimy to nie wyleczymy pacjenta z samej choroby – czyli boreliozy., Zniknie po prostu jeden z jej objawów.
Wywiad – potężne narzędzie diagnostyczne
Uwielbiam medycynę między innymi za wywiad i badanie fizykalne. To absolutna podstawa lekarskiej pracy. Tak jest od wieków.
W przypadku, gdy zauważymy taki objaw objaw u pacjenta to warto podpytać (zebrać wywiad) czy było ukąszenie kleszcza lub czy pacjent przebywał na terenie gdzie do takiego ukąszenia mogło dojść. Zdarza się (i to wcale nie rzadko), że dane dziecko/jego rodzic nigdy żadnego kleszcza nie usuwali. Ale to nie wyklucza boreliozy, bo do najbardziej agresywnych postaci kleszcza należą nimfy, a one są zbyt małe by je dostrzec.
Erythema migrans = EM = rumień wędrujący
Powstaje w miejscu wniknięcia krętków Jak sama nazwa wskazuje – jest to zmiana rumieniowa, czyli czerwona. Nie wystaje ponad poziom skóry i ma owalny lub okrągły kształt. To, co jest dosyć charakterystyczne – to taka czerwona obwódka (widać dokładnie gdzie rumień się kończy), a w środku jest przejaśnienie.
Taki rumień pojawia się między 3-30 dniem od zakażenia, a zwykle między 7-10 d. Kolejna charakterystyczna cecha: rumień się powiększa w ciągu kilku-kilkunastu dni. Dlatego też napisałam Wam na IG i FB, że gdybym pokazała zdjęcie tego pacjenta sprzed 2 tygodni to byłoby łatwiej, a tym bardziej jakbym pokazała dwa 🙂 Zmiana, którą widzicie na zdjęciu była wcześniej mniejsza – ale wyglądała podobnie – z wyraźną obwódką i przejaśnieniem w środku, a fakt, że rosła potwierdza tylko rozpoznanie.
Rumień wędrujący może też tez wyglądać nieco inaczej – jak „wole oko” (bull’s eye) lub „tarcza strzelnicza”:
Pokażę Wam kilka innych zdjęć rumienia wędrującego ze strony DERMNETNZ.org
Czy można to z czymś pomylić?
Można. Podobnie wyglądać może odczyn alergiczny, ale on nie będzie się powiększał!
Niekiedy przypomina również zmiany grzybicze.
Cechy rumienia, które warto wziąc pod uwagę, a które pomoga nam odróżnić go o innych przyczyn to:
–> wymieniony powyżej – teren endemiczny, zmiana powyżej 5 cm, dobrze odgraniczona zmiana z przejaśnieniem w środku i powiększająca się zmiana!
Leczenie:
Tak jak nie jestem zwolenniczką antybiotykoterapii, tak tutaj „nie ma bata” – musimy go podać. Leczenie trwa 3 tygodnie. U młodszych dzieci podajemy amoksycylinę, a po 9 roku życia doksycyklinę.
I to tyle, jeśli chodzi o rumień wędrujący. Zaobserwowaliście kiedyś taki objaw u siebie lub swoich dzieci?
Źródła:
- CDC. Lyme Disease | Lyme Disease | CDC [Internet]
- „Aktualne (2018) wytyczne rozpoznawania i leczenia boreliozy z Lyme u dzieci” dr hab n. med Ernest Kuchar
- PEDIATRIA II red naukowa W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulus
- Public Health Image Library (PHIL)
- Wytyczne National Institute of Health and Care Excellence z 2018 roku dotyczące rozpoznawania i leczenia boreliozy: Lyme disease. NICE guideline, published: 11 April 2018 nice.org.uk/guidance/ng95
Niestety ja zaobserwowałam u mojego 6 latka, kleszcza miał 28.07 . Rumień wygląda podobnie jak na zdjęciu, początkowo nie powiązałam go z rumieniem gdyż wydawał mi się być za „delikatny” w porównaniu z tymi ze zdjęć z internetu. Zaniepokoił mnie fakt że ta zmiana nie znikała. Badania Elisa IgG 174,1 IgM 56,4 . Od wczoraj antybiotyk. Czy da się u dziecka całkowicie wyleczyć ?
Oczywiście ze da się wyleczyć ?
My co roku korzystamy z ogródka, i choć psikamy chemia na kleszcze to i tak się skubane nimfy przykleja. Rok temu córka miała na karku na ok 5cm taki odczyn podobny bardzo do tego rumienia, byłam z tym u lekarza, kazała obserwować po jakiś 4-5 dniach zniknęło i śladu nie było i nie ma do dziś. W tym roku po wakacjach robimy komplet badań naszym córką. Naczytalam się że wcale nie musi być rumienia a osoba może być zakażona, no i pani na sor powiedziała że rien może wystąpić w innym miejscu niż ukąszenie. Co potwierdziła pediatra nasza. Ale też dodała że u dzieci bolerioza jest praktycznie 100% wyleczalna, gorzej zaś ma się sytuacja u osób starszych. Wolę sprawdzić niż się stresować, całe szczęście moje córki nie boją się igieł, szczepień i pobierania krwi (3 i 4 łatki) pozdrawiamy i dziękujemy za informację.
Dziecko ugryzione przez kleszcza w połowie sierpnia. Rumien pojawił się w grudniu, nie ma standardowego kształtu.
Czy po takim czasie to może być rumien wedrujacy po kleszczu z sierpnia?
rumień wędrujący pojawia się w 30 dni od ugryzienia. Ale niekoniecznie ten kleszcz o którym wiecie wywołał ten rumień. jeśli to rumień
Nie zAwsze rumień który się powiększa jest od kleszcza – moja siostra miała dokładni taki, pierwszy rzut oka i fakt ze miała kleszcza wskazuje na rumień wędrujący po badaniach i konsultacji z lekarzem od chorób zakaźnych wyszło ze nie był boleriozy- badania powtarzane . Takie książkowe opowiadanie o czym często mija się z prawda. Tak samo jak antyszczepionkowcow i inne dziwne stowarzyszenia i w medycynę nie można wierzyć ślepo
jeśli rumień spełnia wszystkie kryteria (a to nie tylko o powiększanie chodzi – to bardziej do różnicowania z alergią) to nie wykonuje się żadnych badań. Rumień wędrujący jest charakterystyczny i specjaliści chorób zakaźnych nie mają tu wątpliwości – to rozmowy nad pacjentem a nie „książkowe opowiadanie” 😉
U mnie córka ma taką wielką obręcz na plecach jak na 1 zdjęciu.. coś ją w lipcu ugryzło i nie wiemy co. Wizyty u lekarza pediatry… Każe czekać i nic. Rumień się powiększa. Zrobiłam badanie Western blot na własną rękę i czekam na wynik. Oby tylko ne borelioza.
Synek ma czerwona pręgę na policzku, która w ciągu dnia znika i potem znowu sie uwidacznia. Ukąszenie kleszcza w ucho w lipcu. Rumień od tygodnia. Wcześniej od mies. rozpalone ucho (ukaszone), tez kolor zmienny w ciągu dnia, cieplejsze miejsce ogólnie wraz z pojawieniem rumienia na uchu czy na policzku. Wynik badania IgG 0,026. Co myśleć?
Córka ma rumień z wyglądu przypominający zakaźny, tyle że jest 5 tygodni po ukąszeniu kleszcza i ma bóle stawów.. Czy możliwe że to borelioza? Czy badanie krwi będzie wiarygodne?
tak. Proszę udać się do lekarza.
Od jakiego wieku mozna szczeoic dzieci przeciw kzp??
o KZM przeczyta pani tutaj: klik.
można szczepić po pierwszych urodzinach.
Ogromnie dziekuje za tak przejrzysty I rzeczowy wpis… kleszcze to moja zgroza,mieszkajac na wsi,nieopodal upraw ryzowych.. o nie nie trudno..jest ich wszedzie pelno (nie ma niestety ikonki tego stwora) 🦟🦟🦟
Syn lat 11. Równe 14 dni po usunięciu kleszcza pojawił się rumień, jak dla mnie szczęście w nieszczeciu. Został włączony antybiotyk Amotaks 1g co 8 godzin przez 3 tygodnie. Kiedy należy wykonać test na przeciwciała? Pozdrawiam
jeśli dziecko dostało antybiotyk, jak widzę w dobrej dawce i na dobry okres czasu, to nie ma konieczności wykonywać badań.
Jeśli rumień pojawił się w miejscu wbicia się kleszcza po 45 dniach to wyraźny sygnał do zastosowania antybiotyku? Jak wzmocnić dziecko przy tak długiej antybiotykoterapii? Czy 3 tyg. stosowania antybiotyku mogą w jakikolwiek sposób wpłynąć na osłabienie odporności?
antybiotyk jest w tej sytuacji konieczny jeśli pojawia się rumień. I skuteczny po podaniu w dobrej dawce na 3 tygodnie. Trzeba pamiętać o probiotykach.
Czy po podaniu antybiotyku w pierwszych dniach rumień może się jeszcze powiekszać? Czy w przypadku takiego samego narażenia i również ugryzienia ale BEZ rumienia warto podać antybiotyk, jesli tak to czy to musi być pełen okres leczenia?
rumień to objaw choroby. brak objawu – brak leczenia. samo faktu ugryzienia nie leczymy. co do powiększania rumienia to antybiotyk od razu nie zniweluje wszystkich objawów. także uzbroić się w cierpliwość.
Ugryzienie przez kleszcza na prawdę wygląda przerażająco! Warto jest zbadać kleszcza, aby wiedzieć jakie środki lecznicze można szybko podać naszemu dziecku.
Moja córka ma podobny rumień na brzuszku, nie zauważyłam u niej kleszcza. Rośnie cały czas o 2 tygodni, ale oprócz niego ma jeszcze 4 inne mniejszcze rozsiane na twarzy i nóżkach. Czy to może być borelioza?
tak. proszę udać się do lekarza
Witam serdecznie ,
Corka miała rozpoznany rumień wędrujący- okolo godzinę po pojawieniu się został rozpoznany przez lekarza ( akurat przy okazji wizyty 2 córki byłam w przychodni i pokazałam lekarce ). Włączony został od razu antybiotyk( w piątek ) . Dzisiaj mamy niedzielę i zmiana jest juz mniej intensywna , czy to możliwe żeby zaczęła tak szybko zanikać ? Z badań ( z czwartku ) igg i igm borelioza ujemna . Pozdrawiam
Mozliwe
Dzień dobry- pod koniec czerwca u syna (16 lat) na plecach pojawiło się coś? jakby ugryzienie, zaczęło się powiększać- dziś tj. 07.07.21- trafiliśmy do dermatologa, który stwierdził rumień wędrujący i do leczenia zastosował doxcyclinę- ale 40 tabletek- 2 x dziennie czy to możliwe – Lekarz polecił wybrać do końca. I wykonać test na boreliozę. Dziękuję za odpowiedz.
oczywiści sierpnia!!!!!!!!
Czy wzięcie antybiotyku ma nadal sens po 2 miesiącach od ukąszenia?
(Mam bardzo nietypowy rumień, ponieważ kleszcza znalazłam w stopie między palcami. Wykupilam antybiotyk, ale nie byłam pewna czy to rumień. Zaczerwienienie jest i powiększa się.)
najlepiej ponownie skonsultować się z lekarzem. ale raczej będzie wskazanie do podaży antybiotyku
Syn 16 lat, 50 kg – od dziś atybiotyk z powodu rumienia wędrującego. Lekarz przepisal doksycylinę- unidox solitab tabletki do sporządzania zawiesiny doustej 100 mg. Dawkowanie: pierwszego dnia dnia dwie tabletki, w kolejnych jedna tabletka przez trzy tygodnie. Na ulotce jest info, że w przypadku boleriozy powinno się podawać 200 mg doksycyliny. Czy syn ma prawidłowe dawkowanie antybiotyku?
Dzien dobry, u syna zaobserwowalam rumien o srednicy 1 cm. Nie widzielismy kleszcza. Dostalismy zalecenia, aby smarowac mascia z hydrokortyzolem i zrobic test na przeciwciala po 3 tyg. Ewentualnie po pozytywnym wyniku testu, wlaczyc antybiotyki. Czy takie czekanie ma sens, czy lepiej podać antybiotyk od razu? Serdecznie pozdrawiam i dziekuje
Pani Doktor, czy podjęcie antybiotykoterapii na etapie rumienia wędrującego chroni przed przejściem choroby w fazę wczesną rozsianą w przypadku zakażenia serotypami krętka z neurotropizmem? A jeśli tak, to do jakiego czasu od zakażenia można się spodziewać wystąpienia objawów neurologicznych?
Witam . Córka miała wbitego kleszcza 1 października ( został wyciągnięty w całości bez żadnych zaczerwienień ,nawet śladu nie było. Został wyciągnięty około 2-5 godzin od wbicia) , dziś 2 listopada wystąpiła wyspka, rumień na nodze nie w miejscu wbicia . Nie ma żadnej obwódki . Wygląda jak podrażnienie. Czy to może być objaw boleriozy ?
Rumień wędrujący ma swoje charakterystyczne cechy. Warto poddać je ocenie lekarskiej