Czym jest ciemię?
„Miękkie dziury w głowie dziecka”, czyli ciemiączka. To niejako miejsce w którym spotykają się kości czaszki. Nie są to, jak niektórzy mawiają, „rozmiękłe kości”, a po prostu brak kości w tym miejscu.
Do czego służy ciemię?
Głowa noworodka i niemowlęcia nie może być miniaturą głowy dorosłego. Poród naturalny i przeciśnięcie gigantycznej głowy dziecka, przez niewielkich rozmiarów (nie oszukujmy się) kanał rodny jest możliwe dzięki temu, że głowa dziecka jest elastyczna. Niezarośnięte szwy czaszki (czyli brak sztywnego połączenia między kośćmi czaszki) i obecność ciemienia umożliwiają poród siłami natury, a ponadto są niezwykle ważne w prawidłowym wzrastaniu głowy dziecka. Dzięki takim luźnym połączeniom czaszka może sobie rosnąć, a tym samym rośnie i rozwija się mózg 🙂
Jak duże jest ciemię?
Ciemię przednie jest zwykle wielkości od 1 cm do 4 cm. Ma kształt rombu. Zdarzają się jednak zdrowe dzieci, które mają ciemię 4x5cm czy 0,5 x 0,5cm.
Ciemię tylne zwykle nie przekracza 1cm i jest trójkątne.
Tylko dwa?
Ciemię przednie i ciemię tylne to te struktury, które zna każda mama i które ocenia każdy pediatra. Jest też coś takiego jak ciemię trzecie (wzdłuż szwu strzałkowego), ale u donoszonych i zdrowych noworodków nie występuje.
Kiedy zarasta ciemię?
Ciemię tylne zarasta dość szybko. Zwykle między 6. tygodniem życiem a 4. miesiącem życia niemowlęcia.
Ciemię przednie zarasta do 10. – 18. miesiąca życia dziecka.
Szwy czaszkowe, które można wyczuć na przykład pomiędzy przednim i tylnym ciemieniem zamykają się do 2. roku życia, a zarastają dopiero w okolicach 5. urodzin.
Za szybko? Za późno?
Podane powyżej terminy zarośnięcia ciemiączek to dane książkowe. Nie są to sztywne normy i jedyne wyznaczniki tego, że dzieje się coś niedobrego.
Nigdy nie jest tak, że pediatra bada tylko ciemię, a nie mierzy głowy. Dlatego, że sama wielkość ciemienia nie oznacza od razu patologii.
Jeśli ciemię zamyka się przed 10 miesiącem życia. Musimy odpowiedzieć sobie na szereg pytań. Jak wygląda przyrost obwodu głowy i sama wielkość obwodu głowy? Czy szwy czaszkowe zarosły? Kiedy zarosło ciemię u starszego rodzeństwa i u rodziców dziecka? Jak wygląda rozwój dziecka? Czy badania laboratoryjne (wapń, magnez itp) są prawidłowe? Dopiero te wszystkie czynniki razem uwzględnione, uzupełnione o badania obrazowe (na przykład USG mózgowia) pozwalają nam na użycie sformułowania „przedwczesne zamknięcie się ciemienia”. Nie powinno być sytuacji, w której ciemię wielkości 0,5 x 0,5cm u kilkutygodniowego niemowlaka doprowadza do odstawienia witaminy D z jego diety.
Jeśli ciemię obecne jest u dziecka po skończonym 18 miesiącu życia, to również musimy wykonać niektóre badania laboratoryjne, dokładnie ocenić rozwój dziecka, zwrócić uwagę na ewentualne objawy towarzyszące. Może to być objaw krzywicy czy zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego, ale może też być objawem izolowanym, bez znaczenia, który zniknie w przeciągu kilku tygodni.
Podsumowując mój krótki elaborat 😉 Wielkość ciemienia nie może być traktowana jako objaw izolowany, jedyny. Zwykle jednak dzieci, które w jakiś sposób nie pasują do idealnych standardów zarastania ciemienia, są dokładniej obserwowane przez pediatrów i mają wykonywane badania laboratoryjne czy obrazowe.
Ciemię jest wróżbitą?
Ciemię prawdę Ci powie. Wygląd ciemienia przedniego mówi nam o tym co dzieje się we wnętrzu czaszki i daje informacje o możliwych chorobach dziecka. Zwykle jest miękkie i płaskie. U kilkutygodniowych niemowlaków daje się zauważyć jego niewielkie pulsowanie.
Kiedy ciemię staje się twarde, wypukłe, a dodatkowo dziecko inaczej się zachowuje, gorączkuje to natychmiast! zgłoś się do lekarza. Mogą to być objawy zapalenia opon mózgowo rdzeniowych. W takich sytuacjach zauważyć można również pulsowanie ciemienia. Nie jest to jednak regułą.
Kiedy ciemię zapada się, a dziecko jest podsypiające, mniej aktywne to może to świadczyć o odwodnieniu. Biegunka, wymioty, upalny dzień… Łatwo o odwodnienie. Przystaw dziecko do piersi lub podaj mu do picia butelkę. W razie wątpliwości udaj się z dzieckiem do pediatry.
Obserwujecie ciemiączka swoich dzieci?
A jeśli ciemie 7 miesięczniaka pulsuje to wszystko w normie?
Jeśli dziecko rozwija się prawidłowo, nie ma objawów infekcji to jest ok 🙂 samo pulsowanie może być objawem wzrostu ciśnienia środczaszkowego, ale były by też inne niepokojące objawy
Pamiętam, że na początku strasznie się bałam nawet dotknąć ciemiączko. Z czasem się z nimi oswoiłam. 🙂
🙂
Bardzo ważne informacje. Obserwowanie ciemiączka może bowiem uchronić dziecko przed ważnymi i przykrymi konsekwencjami
U mojego synka ciemiączko było zamknięte w dniu narodzin i w wieku 1 miesiąca miał operację „stworzenia ciemiączka”, które pozwoli jego główce zdrowo rosnąc i się rozwijać. Teraz już 15 miesięczny człowieczek, świetnie się rozwija 😀
bardzo pozytywna historia 🙂
Moja ma prawie 5 mcy przednie 0,5×0,5 a tylne jeszcze sie nie zroslo. poza tym dziecko sie pieknie rozwija. i co wowczas jakies badania? Lekarka kazala przyjsc za 2 maksymalnie 3 tygodnie do kontroli
obwody główki są prawidłowe? witaminę d Pani podaje? Nie wykonywałabym żadnych dodatkowych badań i zaleciła obserwację 🙂
Witam!
Jestem mama 6-tygodniowego Maluszka. W książeczce zdrowia mam zapis, ze jego ciemiączko ma 0,5-0,5. Dodam, ze ma „jajowata” patrząc na niego z boku jak leży na wznak głowę 🙂 (mam nadzieje ze dobrze zobrazowalam). Inne mamy podpowiadają, ze to ciemiączko (przednie) jest za małe i taki kształt głowy mu zostanie. Czy mam sie czego obawiać?
Pozdrawiam serdecznie 🙂
ciemiączko to jedno, a cała czaszka to co innego. Nawet przy małym ciemieniu cała główka jest jeszcze w taki sposób zbudowana, że jej kształt będzie się jeszcze zmieniał. Także bez obaw 🙂 Proszę zgodnie z zaleceniami podawać witaminę D i się nie martwić 🙂
Jaka kaszke manne najlepiej kupić? Może być taka zwykła błyskawiczna że sklepu Spożywczego?
generalnie unikałabym wszystkiego co błyskawiczne 🙂 Kupic całkiem zwykłą:)
A czy jest możliwe by rozeszły sie szwy czaszkowe ? Mój syn ma skończone 6 miesięcy i z jednej strony głowy ma wyraźny ciemniejszy rowek, wyglądający z daleka jak żyłka. Da się wyczuc pod palem o przebiega od środka czoła do ucha mniej więcej. Co należy z tym zrobić? Ciemie jest 3×3 cm.
pokazać pediatrze 🙂
Zasrastania?
dziękuję. poprawione 🙂
Moja córka ma 2 miesiące i zamknięte ciemiączko, głowa rośnie lecz strasznie martwię się czy wszystko bedzie rozwijało sie prawidłowo.Boję się robić tak małemu dziecku TK czy Rentgenu tak jak radziła specjalistka w szpitalu w Rotterdamie.
Należy mierzyć obwody głowy i kontrolować regularnie dziecko – minimum 1x w miesiącu u lekarza. Obserwować dziecko i jego rozwój.
Mam 45 lat i oba ciemiaczka nadal nie zarosniete 🙁 nikt nie ma pojecia dlaczego
W przypadku dysplazji czaszkowo-obojczykowej występuje opóźnione zarastanie ciemiączek i szerokie szwy czaszkowe. Czasem pozostają niezarośnięte przez całe życie.
Moja córka ma na głowie wałek.To jest wyczuwalne zgrubienie, ciemię zarosło się około 8 miesięca. Pediatra mówi o przedwcześnie zrosniętym szwie. Byliśmy u ortopedy, neurologa, nie zlecili żadnych badań, nie mierzyli głowy (jest mała).
Szew czaszkowy moze?
Ja się strasznie martwię, u mojego 4.5 miesięcznego synka pediatra stwierdził całkowicie zarośnietę ciemie przednie. Nue wykonywaliśmy wcześniej usg przezciemiączkowego. Synek ma stwoerdzoną asymetrię ułożeniową oraz obniżone napięcie mięśniowe. Czekamy na wizytę u fizjoterapeuty i konstultacje neurologiczną chociaż pediatra poza wskazanymi rzeczami mówiła że synek rozwija się prawidłowo. Czy naszemu synkowi można wykonać usg przezczaszkowe ?
jeśli zarosło ciemię to raczej USG już się nie zrobi. Ale pytanie czy rośnie głowa?
Witam mam pytanie mam witaminy w kroplach i raz wlecialo mi dla malej do buzki 2do 3 kropli i dzisiaj to samo mam pytanie czy nic dziecku sie nie stanie pozdrawiam
nie jest to taka ilosc zeby doszło do przedawkowania, ale nie powinno się o powtarzać. Może trzeba zmienić preparat (zakraplacz może być uszkodzony)
Bardzo przydatne informacje, dziękuję! Czytam blog od początku i większość tematów była mi znana (choćby ze słyszenia), ale tym się nigdy wcześniej nie zainteresowałam. Nareszcie wiem, dlaczego każdy lekarz obmacuje głowę mojego dziecka ?
mam pytanie syn ma 6 m-cy rozwija się prawidłowo nie choruje , obsewruje go ale nie widze nic niepokojącego , oprócz wyzynajaych sie zabków które przechodzi w miare łagodnie nawet nie miał goraczki, ale zwuwazyłam ze mam lekko wypukle ciemiaczko, czy zaleciła by Pani wizyte u pediatry czy na razie obserwowac?
ale to jest nowe odkrycie? Czy ma tak od zawsze?
Mam pytanie odnosnie szczepień, czy jeśli istnieje podejrzenie, ze szwy czaszkowe szybciej zarastaja to jest mozliwosc a nawet obowiazek odwlekania szczepien? Czy szczepienie moze w jakis sposob zaszkodzic? Ciemiaczko zaroslo dosc szybko, teraz 6miesiecy i juz prawie go nie ma, a co do szwow to na czubku glowy w miejscu gdzie jest szew strzalkowy zrobil sie taki waleczek, trudno mi samej ocenic co to oznacza, a na badanie czekam
Pozdrawiam i czekam na odpowiedz
A głowa rośnie?
Przyrasta raczej prawidłowo, od urodzenia około 9.5 cm
w takim razie szwy jeszcze nie zarosły. do obserwacji i potwierdzenia ew w usg.
Po przejściach ze swoim maluchem, wiem, że każdy niepokojący kształt głowy, wystający szew lepiej skonsultować z neurochirurgiem, który ma w tym doświadczenie.
Czy mogę prosić o informację o ile przyrasta prawidłowo dziecku obwód główki w pierwszych miesiącach życia?
Moja córka ma ciemiączko 1×1 i w 6 tygodniu życia obwód głowy 38cm a przy porodzie wynosił 36cm
trzeba nanieść pomiary na siatki centylowe – takowe są w książeczce zdrowia. Pomiar po porodzie zawsze jest trochę inny, bo przy przejściu przez kanał rodny kości dostosowują się do ciasnej przestrzeni
Witam moja córka ma skonczone 8 miesiecy i ciemiaczko na opuszek głowka ma prawie 43 czy to normalne ze tak szybko zaroslo podaje witamine D plus Dha rozwija sie prawidlo.
zalezy czy przyrost obwodu glowy jest prawidlowy. Zdarza sie ze ciemie zarasta ale poza tym nie dzieje sie nic niepokojacego.
Witam Moj syn skonczy 4 miesiace 12 lipca. W ksiazeczce ma zapis: ciemiaczko przednie 1×1,5 oraz szwy czaszkowe zrosniete. Głowka rosnie ładnie po urodzeniu 36 a teraz 45. czy jest powod do niepokoju?
Wydaje się że wszystko jest w porządku ?
Witam. Bardzo się niepokoje o swoje dziecko. W tym momencie ma 8 miesięcy. Do 3 miesiąca głowa rosła książkowo. Od 3 miesiąca do teraz to zaledwie kilka mm na miesiąc. Ciemiączko jest jeszcze spore, szwy niezarośnięte ( miał robione USG już 3 razy). Dziecko mimo tak wolnego przyrostu głowy rozwija się prawidłowo. Do tego dodam że twarz też mu nie rośnie. Dziecko zatrzymało się wyglądem głowy i twarzy na 3 miesiącu życia. Lekarze mówią że najważniejszy jest rozwój i nie kaza nic z tym robić . Nikt nie rozumie tego co mówię że dziecko się nie zmienia bo uważają że ja jestem z nim cały czas więc tego nie widzę ale to nie jest tylko moja opinia jednak dalszej rodziny i znajomych też . Nie wiem już co robic . Proszę o pomoc
Można porównać obiektywnie wygląd dziecka na zdjęciach. Najlepiej nanieść wartości przyrostu głowy na siatki centylowe- dostępne w książeczce zdrowia dziecka. Ewentualnie skonsultować się z neurologiem dziecięcym.
Kolejny super pomocny artykuł dla młodej mamy 🙂
A czy ciemię 3 na 4 cm i główka 37,5 (34 przy urodzeniu) jest powodem do niepokoju u 4 tygodniowego dziecka? Pediatra na początku stwierdził Ze coś jest nie tak ale nie zlecił dodatkowych badań…
Wydaje się ok. Najlepiej nanieść wartości na siatkę centylowa. Jest dostępna w książeczce zdrowia i obserwować kolejne wartości.
Czy zgrubienie wzdłuż czoła oznacza zarośnięty szew,dziecko 7 ,5miesięca główka od urodzenia wzrosła o 9 cm
Raczej nie zaciśnięty tylko po prostu wyczuwalny. Szwy zarastają do 5 roku życia.
O to samo miałam zapytać! Dziecko sn, 7 miesięcy, rozwój ok, poza gryzieniem starszych sióstr:) od tygodnia wyczuwalny paseczek od ciemiaczka do linii włosów na czole. I panikuje…
U syna (czterolatek) wyczuwam wgłębienie w miejscu szwu wieńcowego, szerokość wgłębienia ok 2mm
Czy powinnam się niepokoić?
nie wiem, ale powinna pani to skonsultować z lekarze „na żywo”
Dzień dobry, moje dziecko ma ponad 2miesiące. Z prawej strony jest widoczna tak jakby żyła idąca niesymetryczna do połowy czoła (nie łączy się to na moje oko z ciemiaczkiem). To coś co wygląda jak żyła jest chyba łączeniem kości czaszki bo czuje taki jakby rowek. Z tej prawej strony jest on szerszy i jak maluszek się napina to wtedy ten rowek się uwypukla (wygląda dokładnie tak jak napięta żyła.) Główka rosnie prawidłowo. Jest chyba lekka asymetria. Dziecko preferuje prawą stronę. Ale staramy się kłaść na lewą i pilnować.
(Ciąg dalszy) …czy to jest normalne ? Czy taki rowek to normalne u niemowlakow ? Z lewej strony jest on widoczny ale idzie pionowo od ucha i się kończy, tak jak mówiłam z prawej strony idzie on bardziej w stronę czoła i tam też się kończy. Będę bardzo wdzięczna za pomoc.
Corka od ur miala zrastajace szwy czaszkowe,rozwija się prawidłowo,hamkuhe staje,mowi mama, obecnie ma 9 miesiecy miala tomograf 3D i musi miec operacje szwu strzalkowego czy powinnam się obawiać?
jesteście zapewno pod opieką specjalistów więc myślę, że mają to pod kontrolą
Czy jesli 4 miesieczne niemowle ma trójkątne stwardniale zagłębienie z tylu glowy to jest to zrosniete juz ciemiaczko? Sprawia to wrazenie doleczka z tylu glowy. Juz sama nie wiem czy to przedwczesnie zrosniete ciemiaczko czy właśnie niezrosniete czy takie widoczne szwy czaszkowe. Obwod glowy ma na najniszymcentylu a reszta ciala na najwyzszym. Czy niezrosniete ciemiaczko z tylu glowy powinno byc miekkie?
nie umiem odpowiedzieć na to pytanie biorąc pod uwagę jedynie opis. Dobrze by było podejść do lekarza na badanie.
Dzień dobry,
Bardzo proszę o pomoc, ponieważ bardzo mnie to stresuje. Moja córka urodziła się z obwodem głowy 34 cm i ciemie wpisano 1×1. Obecnie ma 6,5 miesiąca, obwód głowy 42 cm i zrośnięte ciemie. Cały czas jest pomiędzy 25 a 50 centylem jeśli chodzi o wymiary głowy, a wymiary ciała 75 centyl (waga 8,3 kg, wzroat 69 cm). Czy powinnam się niepokoić zrośniętym ciemieniem. Zaczynam czasami chyba już nienormalnie się zachwowywać, mierząc dziecku głowę codziennie… Czy są powody do obaw. Poza tym dodam, że dziecko wg mnie rozwija się prawidłowo. Nie sprężynuje, chociaż mój starszy syn w jej wieku już to robił. Przekręca się swobodnie, gaworzy, nie przybiera jeszcze pozycji czworaczej. Z góry dziękuję za odpowiedź
Córeczka 6 miesięcy ma na główce zgrubienia idące w linii od przodu do tyłu powyżej uszka z jednej strony , są twarde, przypominają kość, jest ich ok. 4. Za tydzień idziemy do pediatry ale spędza mi to sen z powiek 🙁 Bardzo proszę Panią o informację, czy to jest niepokojace, czy może być to normalne.
o czym swiadczy obecnosc ciemiaczka trzeciego bez innych patologii?
Dzień dobry,
Mój synek urodził się z plagiocefalią. Wszyscy mówili,że się wyrówna o nie ma się czym przejmować. W tej chwili ma 21 miesięcy i główka wciąż jest krzywa. Dużo mniej, ale jest. Dodatkowo ma lekką asymetrię twarzy. Martwi mnie to strasznie. Proszę mi powiedzieć, czy jest jeszcze jakakolwiek szansa,że się ta asymetria trochę wyrówna. Synek rozwija się prawidłowo, biega,wspina się, dużo mówi.
każdy z nas jest lekko asymetryczny. Kształt głowy nadal będzie się u dziecka zmieniał, może jednak warto skonsultować się z lekarzem pediatrą który oceni czy to duża asymetrii i czy się pogłębia/
Dzień dobry.
Córka 2l 8m, nie zrośnie ciemie przednie 1×1, wszelkie badania w normach. Wzrost 5-10 centyl poza tym wszystko ok, cały czas jesteśmy pod kontrolą lekarzy . Nigdzie nie mogę znaleźć informacji czy ciemie może nie zarosnąć? I czy jest to groźne ?