Przy okazji witaminy D i jej suplementacji (zwłaszcza teraz, w okresie totalnej zimowej depresji), pojawiły się pytania o kwasy omega. Ile dawać? Jak dawać? Czy dawać wszystkim?
Nazewnictwo
Omega-3, DHA czy LCPUFA? Jak się nazywa składnik, o który nam chodzi, kiedy mówimy o suplementacji? Właściwie to żadna z nazw nie jest błędna. Wśród dużej grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych długołańcuchowych (LCPUFA), wyróżniamy min. kwasy omega-3, a najwartościowszym z nich jest kwas dokozaheksaenowy (DHA). De-facto DHA to konkretny kwas, a omega-3 czy LCPUFA to pojęcia szersze.
Po co ten kwas?
Organizm nie potrafi samodzielnie wytwarzać kwasu DHA i musi otrzymywać go w diecie.
Organizm (zwłaszcza niemowlęcia) potrzebuje DHA do rozwoju mózgu i prawidłowego widzenia.
Poza tym kwasy omega‑3 posiadają właściwości przeciwzapalne i zapobiegają miażdżycy naczyń krwionośnych.
Kiedyś spożycie ryb było zdecydowanie większe. Były tańsze i smaczniejsze, a do tego mniej zanieczyszczone rtęcią. Badania dowodzą, że w ostatnich latach borykamy się z coraz większym niedoborem ryb, a co za tym idzie i kwasów DHA w naszej diecie – stąd zalecenia o suplementacji. Instytut Żywności i Żywienia zaleca spożycie 200 mg LC‑PUFAn‑3 na dobę dla wszystkich grup wiekowych.
Gdzie są pożyteczne kwasy?
Oczywiście w rybach (jak wspomniałam w zależności od pochodzenia ryby, różne są w nich zawartości niebezpiecznej metylortęci – dlatego dobrze wybierać te ryby, które zawierają jej najmniej i zrezygnować z ryb drapieżnych). Unikaj drapieżników: makrela, miecznik, rekin, płytecznik, wędzony łosoś i wędzone szprotki.
Jedz do 2 porcji tygodniowo: krewetek, śledzia, tuńczyka, pstrąga, sardynki, łososia, dorsza i suma. Konserwy- maksymalnie raz w tygodniu. Pisząc „porcja” mam na myśli około 100g ryby 🙂
Łosoś (zwłaszcza hodowlany), śledź, szprotka, węgorz czy czy pstrąg mają najwięcej DHA co potwierdzono w badaniach (tutaj można sobie poczytać: klik).
Tran, orzechy włoskie i niektóre oleje roślinne (np. lniany).
Ile i komu dawać?
Mama ciężarna powinna przyjmować 200 mg DHA z zewnątrz. Ma to zapewnić dobre zaopatrzenie płodu w kwasy niezbędne do prawidłowego jego rozwoju. Nawet przy odpowiednim spożyciu ryb tygodniowo taka suplementacja być powinna. Lubimy się porównywać a krajami zachodnimi, dlatego jako ciekawostkę – we Francji zaleca się nawet 500 mg dodatkowej suplementacji, a amerykanie – 300 mg. W badaniach stosowano znacznie wyższe dawki i wykazano ich bezpieczeństwo (nawet 1 g DHA na dobę i 2,7 g oleju rybiego na dobę).
Jeśli Twój niemowlak karmiony jest piersią to otrzymuje wielonienasycone kwasy tłuszczowe z mlekiem matki. W tym wypadku nie ma konieczności dawać dziecku rybiego smaku bezpośrednio do buzi, ale (!):
Mama karmiąca powinna przyjmować około 200 mg DHA dziennie. Jeśli mama nie zjada ryb, lub zjada ich mało to może przyjmować nawet 400–600 mg DHA dziennie. Jeśli mama karmiąca nie zjada ryb, a przyjmuje te podstawowe 200 mg DHA to może podać dziecku dodatkowo DHA (są preparaty łączące w sobie witaminę d + 150 mg dha).
U dzieci starszych, powyżej 6. miesiąca życia – dochodzą również pokarmy uzupełniające (w tym ryby). Jeśli dziecko nadal karmione jest piersią (co oczywiście jest nadal zalecane w tym wieku) to dostaje jakieś DHA od mamy, która przyjmuje DHA w kapsułkach i dodatkowo zjada ryby. Jeśli tych ryb nie zjada za dużo ani mama ani dziecko to dodatkowa suplementację można włączyć. Eksperci piszą, że takiej konieczności nie ma, ale podkreślają też pozytywne efekty DHA jeśli chodzi o ostrość widzenia (dojrzewanie ostrości widzenia), rozwój psychoruchowy i rozwój fizyczny oraz częstość infekcji, a nawet w dłuższym okresie obserwacji wpływ na zmniejszenie częstości alergii.
Dziecko „na butli” – mieszanki modyfikowane w większości zawierają DHA, ale w mniejszych niż zalecane poziomach. Do 6 msc życia mm jest jedynym źródłem DHA dla dziecka butelkowego, dlatego suplementację można wprowadzić (są preparaty łączące w sobie witaminę d + 150 mg dha). Powyżej 6 msc życia – dochodzą produkty uzupełniające. Tutaj podobnie – jeśli dziecko ryb nie zjada (lub zjada rzadziej niż 2 porcje tygodniowo) – można włączyć suplementację.
Dzieci w wieku 1-3 rok życia. W tej grupie wiekowej zaleca się 150-200 mg kwasów DHA – taką ilość można oczywiście dostarczyć w diecie. Ale jeśli dziecko ryb nie zjada lub zjada je nieregularnie – rozważmy suplementację DHA.
Podsumowując:
- kobiety ciężarne i mamy karmiące – łykajcie DHA i jedzcie „dobre ryby”
- mamy niemowlaków karmionych piersią – łykajcie DHA i jedzcie „dobre ryby”, jeśli ryb nie jecie (a tak pokazują badania) to możecie dać niemowlakowi DHA, a po 6 msc dajcie niemowlakowi „dobre ryby”
- mamy niemowlaków karmionych mlekiem modyfikowanym – jedzcie „dobre ryby”, jeśli mleko które stosujecie nie zawiera DHA lub zawiera go za mało (powinno być min. 0,3% wszystkich kwasów tłuszczowych w mleku) to dajcie niemowlakowi DHA, a po 6 msc dajcie niemowlakowi „dobre ryby”
Nie jest błędem podawanie niemowlakowi karmionemu piersią kwasów DHA – ale pamiętajcie, że dobra suplementacja u mamy karmiącej i jej zbilansowana dieta pozwala uniknąć kupowania dodatkowych kapsułek czy kapsułek 2 w 1.
źródła:
Sygnowska E, Waśkiewicz A, Głuszek J i wsp. Spożycie produktów spożywczych przez dorosłą populację Polski. Wyniki programu WOBASZ Kardiologia Polska 2005;63:6 (supl. 4)
Stanowisko grupy ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3
Helland IB, Smith L, Saarem K i wsp. Maternal Supplementation With Very-‑Long‑Chain n-3 Fatty Acids During Pregnancy and Lactation Augments Children’s IQ at 4 Years of Age. Pediatrics 2003
Judge MP, Harel O, Lammi-Keefe CJ. Maternal consumption of a docosahexaenoic acid-containing functional food during pregnancy: benefit for infant performance on problem-solving but not on recognition memory tasks at age 9 mo. Am J Clin Nutr.
Krauss‑Etschmann S, Shadid R, Campoy C i wsp. Effects of fish-oil and folate supplementation of pregnant women on maternal and fetal plasma concentrations of docosahexaenoic acid and eicosapentaenoic acid: a European randomized multicenter trial. Am J Clin Nutr.
Farquharson J, Jamieson EC, Abbasi KA i wsp.Effect of diet on the fatty acid composition of the major phospholipids of infant cerebral cortex. Arch Dis Child.
Patient education: Maternal health and nutrition during breastfeeding (Beyond the Basics)
Przyznam szczerze, że czasami gubić się zaczynam… dlatego potrzebuję wsparcia – właśnie od takich osób jak Ty, które siedzą bądź co bądź najlepiej w temacie
Unas kiepsko wyglada sprawa z jedzeniem ryb przez naszego syna, tranu tez nie chciał, teraz podaje mu preparat bobik dha, bo tekwasy naprawde sa wazne.
Ja preparat z kwasami dha suplementowałam i w okresie ciąży i potem podawalam maluszkowi za poleceniem pediatry, preparat bobik dha czyli witamine d i kwasy dha.
Czy DHA mozna przedawkowac? albo inaczej, czy zostaly okreslone maksymalne ilosci spozycia dla niemowlaka do 6 mca? W mleku modyfikowanym ilosci DHA sa mniejsze niz te zalecane, ale jesli dodamy suplementacje, to dzienna dawka bedzie juz wieksza niz zalecana. Dziekuje za pomoc.
można podać w suplemencie np co drugi dzien 🙂
czy ilosc kwasu zawartego w pregnie plus jest wystarczajaca dla prawidlowego rozwoju dziecka? Jestem w czwartym miesiacu ciazy i zastanawiam sie czy to wystarczy mojemu malenstwu 🙂
dziękuje za ten blog ! Nie raz już uporządkował mętlik w mojej głowie po wyjściu od pediatry. Teraz właśnie zastanawiałam sie co z DHA skoro w mm jest go ciut za mało, wchodzę, czytam i jest odpowiedź ?
Ps. Czy dha może mieć wpływ ba trawienie ? Podaje mojej corce ( miesiące) i od 2tygodni akurat ma problemy z wybudzaniem się, ponieważ musi odbic. Tak po 5/6 razy przed snem. Wcześniej tak nie Było:(
to może warto zmienić porę podawania kwasów lub zmienić preparat na inny?
Dzien dobry prosze o porade.Dzwonilam so swojego pediatry z pytaniem czy moglabym podawac swojej 16-miesiecznej coreczce witamine D z kwasami omega 3.Oczywiscie powiedziala ze moge i zalecila mi podawnie 2 kapsulek dziennie w czym jedna zawiera 400 j witaminy D,oraz kwas DHA 150 mg.Lacznie dajac dziecku dwa kapsulki jest to 300 mg kwasu DHA dziennie.Czy to nie jest za duzo jak na takie dziecko?Czytalam,ze od 1 do 3 lat zapotrzebowanie na ten kwas dziennie to 150-200 mg.Nie wiem co mam robic.Dziecko nie je ryb i jajek bo nie lubi.Mleko pije 3 razy dziennie po 180 ml.Preparat o jaki mowie ti BOBIK DHA .Prosze o porade.
Witam czy 800 jednostek witaminy D z 300 mg kwasami DHA dziennie to nie za dużo dla 16 miesięcznego dziecka?Dziecko nie je ryb i jajek bo nie lubi.Pediatra zalecił mi takie stosowanie po 2 kapsułki dziennie twist off,ponieważ jedna kapsułka zawiera 400 j witaminy D,kwasu 150 mg DHA. Mowię o preparacie BOBIK DHA.Dziecko pije 3 razy dziennie mleko modyfikowane po 180 ml. Proszę o poradę ,bo nie wiem co mam teraz myśleć.
myślę, że dawkowanie jest prawidłowe 🙂 jeśli jednak ma pani wątpliwości to warto oznaczyć poziom witaminy d 🙂 pozdrawiam 🙂
Witam, a czy można podawać olej z czarnuszki wraz z olejem rybim z DHA (dot. dziecka 2,5 l. i 1,5 l.)
Dziękuje i pozdrawiam
Witam.Zakupiłam Bobik DHA dla dziecka,ponieważ nie lubi jeść ryb i jajek.Pije 3 razy dziennie mleko modyfikowane Bebiko 3 po 180 ml.Na opakowaniu piszę,że niemowlęta do 1 roku życia:1 kapsułka;dzieci powyżej roku życia:od 1 do 2 kapsułek.Proszę o poradę bo nie wiem jak dawkować.1 kapsułka zawiera 400 j witaminy D,150 mg kwasu DHA.Dziękuję za odpowiedz.
a w jakim wieku dziecko?
A co w sytuacji, gdy córka ma alergie na rybę? W 3 miesiącu dostała wysypkę, karmiłam piersią (jadłam prawie wszystko). Podejrzewano alergię na białko mleka krowiego. Gdy córkę wysypało zastosowałam dietę (jak zalecił lekarz ) bez największych alergenów tj. ryb, jaj, cytrusów, mleka. Po 4 tyg wysypka zniknęła. Gdy zjadłam rybę córkę znów ją wysypało. Gdy skończyła mi się witamina D (podawałam d-vitum 400j), wyciągnęłam próbkę którą dostałam w szpitalu tj. bioaron baby z dha od urodzenia i na następny dzień córkę wysypało. Nie podawałam jej więcej. Po trzech dniach skóra się oczyściła. Kolejno, gdy już za bardzo schudłam, nie mogłam być dłużej na diecie i skończyłam karmić piersią lekarz przepisał bebilon pepti podejrzewając alergię na białko mleka krowiego. Córkę znowu wysypało, z mężem obstawiliśmy, że to przez olej rybi w składzie i zmieniliśmy mieszankę na enfamil comfort ze względu na dha z Crypthecodinium cohnii. Okazało się to strzałem w 10 bo skóra do tej pory jest czysta. Córka dostaje wit d 800 j. jak zalecił lekarz. Nie mogę jej podawać ryb, czy powinnam zacząć suplementację dha? Jaki preparat byłby najlepszy? córka ma teraz 6,5 miesiąca. Z góry dziękuję 🙂
Można podawac DHA z alg np omegamed 🙂
Czy powinnam wprowadzić suplementację DHA dla niemowlaka do 6 miesiąca, jeżeli karmie piersią i sama spożywam suplement diety w którym jest DHA w ilości 600mg (Omegamed optima forte), suplementować maluszka Bioaron Baby gdzie DHA jest w ilości 100mg?
Hej!
Czy nadal aktualne są wytyczne z 2016 roku mówiące o braku konieczności suplementacji dha u niemowląt kp? A jak jest z noworodkami – trzeba coś dawać?
Dzięki za odp:)
Pozdrawiam
Witam, córka ma 4 lata i jest diagnozowana pod kątem młodzieńczego reumatologicznego zapalenia stawów. W związku z tym podaję jej codziennie łyżeczkę oleju z czarnuszki. Córka dostaje też wit. D z DHA (kwasy omega-3 140mg, DHA 125mg i EPA 15mg). Ostatnio byliśmy u neurologa i dostała tran eye q, 3 razy dziennie po 1 łyżeczce. W tym tranie w 5 ml jest 800mg kwasów omega-3, 186 mg EPA i 58mg DHA, olej z wiesiołka omega-6 200mg, GLA 20mg. Czy córka nie przedawkuje tych wszystkich kwasów? Może nie powinnam jej wszystkiego podawać?
pytanie dlaczego ma i wit D z DHA i tran? Neurolog tak zalecił? Myślę, że jednak lepiej by było się zdecydować na jeden z preparatów.
Chcę zacząć podawać tran 11-mies. Córce. Producent zaleca 5 ml co daję 0,6 g DHA i 0,4 g EPA, czy są to odpowiednie ilości? Czemu nie są zgodna z zaleceniami tylko aż tak zawyżone?
A co ze zdrowymi dziećmi starszymi ( 4 lata i więcej), które nie jedzą ryb? Rozumiem, że eksperci zalecają rozważyć suplementację DHA (tak jak w przypadku dorosłych, to nie szkodzi). Czy w dawce 200?
Witam, chciałabym podawać preparat kwasów omega 3-6-9 dla dzieci 11 letnich. Czy taki skład jest dla nich odpowiedni??
Składniki aktywne Na porcję
Olej rybi 400 mg –
– w tym kwas eikozapentaenowy EPA 72 mg
– w tym kwas dokozaheksaenowy DHA 48 mg
Olej z nasion lnu 300 mg
– w tym kwas alfa-linolenowy ALA 150 mg
– w tym kwas linolowy LA 45 mg
– w tym kwas oleinowy OA 60 mg
Olej z nasion słonecznika 290 mg
– w tym kwas linolowy LA 145 mg
– w tym kwas oleinowy OA 43.5 mg
Witamina E 10.5 mg 88
Dzień dobry, córka 1.5 roku zjada dwa razy w tygodniu pstrąga tęczowego, ja suplementuje dha, karmie piersią. Czy podawać córce dha w suplementacji zamiast mnie? Czy samo zjadanie ryb wystarczy i nic nie suplementowac? Boję się przedawkować
Pstrąg tęczowy to doskonałe źródło DHA. Dwa posiłki tygodniowo z pstrągiem mogą w dużym stopniu pokryć zapotrzebowanie dziecka na ten kwas tłuszczowy.chociaż oczywiście wiele zależy też od wielkości porcji. Jeśli Pani jako matka spożywa pokarmy bogate w kwasy omega-3 to część tych kwasów przenika do mleka matki – ale nie całość. Pytanie jak wygląda pani dieta, a ile pani suplementuje. Generalnie to chyba ciężko przedawkować kwasy DHA.