infekcje, o szczepieniach

Różyczka

Choroba zakaźna, która może się przenosić tylko między ludźmi. Wywołuje ją wirus różyczki.

Zarażanie

Infekcja przenosi się drogą kropelkową. A objawy od momentu zarażenia pojawiają się po 14-21 dniach.

Przebieg choroby

Może Was zaskoczę, ale antyszczepionkowcy mają rację. Różyczka u dzieci najczęściej przebiega łagodnie lub bezobjawowo. Jak to zwykle u dorosłych bywa: to oni są narażeni na cięższy przebieg choroby.

Objawy

Choroba zaczyna się od wstępnych objawów nieżytowych. Czyli jak przy infekcjach wirusowych:

  • zaczerwienienie gardła
  • kaszel, katar
  • podwyższona temperatura

Po tym krótkim okresie złego samopoczucia pojawiają się kolejne objawy:

  • wysypka (w ciągu 24 godzin narasta, a w kolejnych 2-3 dniach ustępuje – nie pozostawiając przebarwiań – skóra może się delikatnie łuszczyć). Przypomina ona trochę wysypkę płoniczą a trochę wysypkę odrową i często jest mylona z tymi chorobami. Od płonicy może ją odróżnić również obecność wykwitów wokół ust, a od odry drobniejsze i jaśniejsze plamy.
  • powiększenie węzłów chłonnych za uszami i na potylicy

Powikłania

  • zapalenie spojówek
  • bóle mięśni i zapalenie stawów (częściej u kobiet)
  • małopłytkowość i zapalenie mózgu

Czyli, o co chodzi skoro przebieg choroby jest zwykle łagodny u dzieci? Różyczka jest „spoko”.

Obecność wirusa różyczki w populacji to zagrożenie dla kobiet ciężarnych.

W latach 40. i 50. XX wieku pojawiły się pierwsze badania na temat zespołu różyczki wrodzonej, bo wtedy epidemie tej choroby zanotowano w Australii i w kilku europejskich krajach. Dopiero w 1962 roku wyizolowano wirusa różyczki, czyli sprawcę obserwowanych już wcześniej objawów.

Po epidemii w Stanach Zjednoczonych w 1964, kiedy to zarejestrowano 448 tysięcy przypadków tej choroby (to tylko przypadki potwierdzone – szacowano, że było ich kilkanaście milionów), urodziło się 30 000 dzieci z wadami wrodzonymi, które można było wiązać z różyczką przebytą przez kobietę ciężarną.

Objawy różyczki wrodzonej

Jakie objawy miały wspomniane dzieci? Im wcześniej zaraziła się ciężarna tym gorzej – największe konsekwencje ma zarażenie tuż przed i w I trymestrze ciąży. 85 na 100 dzieci takich matek będzie miało ciężkie wady wrodzone. W 20 % dojdzie do obumarcia płodu.

  • zahamowanie wzrostu (przed i pourodzeniowe)
  • zaćma, jaskra, mikroftalmia
  • wady serca (zwężenie t. płucnej, przetrwały przewód tętniczy, wady przegrody międzykomorowej)
  • mikrocefalia
  • głuchota
  • hepatosplenomegalia
  • plamica małopłytkowa

Klasyczne objawy różyczki wrodzonej zwane triadą Gregga (to australijczyk, który odkrył związek między zachorowaniem na różyczkę w ciąży a późniejszymi wadami u noworodków), to: wady serca i dużych naczyń, wady narządu wzroku oraz wady słuchu.


Indian J Paediatr Dermatol 2016

Indian J Paediatr Dermatol 2016

Centers for Disease Control and Prevention;
American Academy of Pediatrics

Jak się leczy zespół różyczki wrodzonej?

Się nie leczy. Nie możemy odwrócić tych zmian, które spowodował wirus. Możemy tylko próbować naprawić to co się da np operując dziecko czy łagodząc objawy.

Jak zapobiec?

Znacie odpowiedź. Szczepienia.

Dwie dawki szczepienia zapobiegają zachorowaniu długotrwale. Warto zweryfikować stan swojej odporności, zwłaszcza jeśli planuje się powiększenie rodziny. Można zweryfikować stan odporności badając poziom przeciwciał (zwłaszcza przy braku dokumentacji).

Po szczepieniu należy odczekać 28 dni z planowaną ciążą. Jeśli już jesteś w ciąży to szczepienia nie możesz przyjąć. Jeśli zaszczepiłaś się nie wiedząc o ciąży to nie jest to wskazanie do dokonania aborcji i doświadczenie pokazuje, że dzieci matek omyłkowo zaszczepionych rodzą się zdrowe.

Szczepienia przeciw różyczce są dostępne w Europie od lat 70-tych. Przed ich wprowadzeniem epidemie zdarzały się co 4-6 lat.

Kto pamięta?

Starsi lekarze pamiętają dzieci z zespołem różyczki wrodzonej. Oni nie mają wątpliwości, że cel postawiony przez WHO jest słuszny. Ten cel to eliminacja wirusa różyczki.

Prawidłowe rozpoznanie różyczki to nie tylko stwierdzenie wysypki różyczkopodobnej. Należy wykonać badanie laboratoryjne.

Nasz kraj bierze udział w programie eliminacji różyczki w rejonie europejskim, nadzorowanym przez WHO. Badanie laboratoryjne w kierunku różyczki można wykonać bezpłatnie w ramach programu eliminacji różyczki: klik.

Źródła:

  • Makadia S, Shah H, Patel B, Bhuptani N. Gregg syndrome: With blueberry muffin rash and congenital cataract. Indian J Paediatr Dermatol 2016;17:229-31
  • Rubella, Author: Hon A/Prof Amanda Oakley, Dermatologist, Hamilton, New Zealand, 2002. Updated by Dr Jannet Gomez, August 2016.
  • https://ecdc.europa.eu/en/congenital-rubella-syndrome/facts
  • Congenital Infections, Part I: Cytomegalovirus, Toxoplasma, Rubella, and Herpes Simplex. Cuixia Tian, Syed Asad Ali, Jörn-Hendrik Weitkamp
  • https://www.mp.pl/szczepienia/choroby/choroby_rozyczka/92986,rozyczka
  • https://www.mp.pl/szczepienia/artykuly/przegladowe/190835,blaski-i-cienie-diagnostyki-serologicznej-chorob-zakaznych-rozyczka
  • High immunization rates needed to combat congenital rubella. Cassie Grimsley Ackerley, M.D. and Larry K. Pickering, M.D., FIDSA, FPIDS, FAAP

21 thoughts on “Różyczka

  1. A co jeżeli okazuje się że nie mamy odporności na różyczkę mimo szczepienia w wieku dziecięcym? Gdzie powinnam się udać po szczepionkę? Kupię ją w aptece bez recepty/z receptą? Czy w jakiś inny sposób?

      1. Niestety nie posiadam dokumentacji a mama nie pamięta. Podczas ostatniej ciąży zrobiłam zgodnie z zaleceniem ginekologa badanie na obecność przeciwciał i ginekolog stwierdził brak odporności. Planuję kolejną ciąże więc teraz chcę być zaszczepiona.

  2. Dzień dobry. Jezeli postanowie sie zaszczepic na rozyczke to powinnam kupic szczepionke mmr bez recepty w aptece i udać sie znią do przychodni? Czy moze powinnam miec recepte od lekarza rodzinnego? Czy postępowanie jest inne?

      1. Dzień dobry,
        Mam dość nietypową sytuację, a mój lekarz prowadzący ciążę nic mi nie doradził. Jestem w 14 tc. 3dni temu robiłam badania krwi- w tym badanie igg i igm dla różyczki. Wyniki igg 142; igm reaktywny 3,4. Wynik wg mojego lekarza wskazuje jakbym przechodziła właśnie tą chorobę (a żadnych objawów nie mam…). dodam, ze w pierwszej ciąży podczas badania miałam odporność- igg wynosiło 199,5! Więc tym bardziej jestem zdziwiona tym wynikiem bo dodatkowo nie miałam w ostatnim czasie kontaktu z osoba chorą (przynajmniej o tym nie wiem).

        Nie wiem co teraz robić- powtarzać wynik, wybrać się do lekarza chorób zakaźnych (ale idąc do takiego lekarza nie chciałabym zarazić się inną chorobą zakaźną)… 🙁 może coś mi pani podpowie!

      2. Dzień dobry, córka skończyła 5 lat i na początku września jesteśmy umówione na dawki przypominające szczepionki 6w1 oraz odra, świnka,różyczka. Oprócz tego chciałabym zaszczepić córkę przeciw covid oraz grypie. W jakiej kolejności powinny odbyć się szczepienia i jakie przerwy powinny być zachowane między szczepieniami? Z góry dziękuję za odpowiedź.

  3. Jestem jednym z ostatnich nie zaszczepionych w latach 70-tych. Jakoś nie przyszło mi do głowy zaszczepić się w wieku dorosłym. Zresztą, wydawało się, że to choroba zapomniana. Dziesięć lat temu urodziłam córkę, na szczęście nie złapałam różyczki w ciąży. Złapałam ją za to w czerwcu zeszłego roku, przeszłam książkowo, z zapaleniem stawów dłoni włącznie. Jak widać, wystarczy że populacja ledwie zacznie się nie szczepić, a wirus zaczyna wyłapywać nieodporne jednostki.

  4. Pytanie czy aby na pewno szczepić? Przechorowanie gwarantuje odporność, a szczepionka nie. Natomiast zachorowanie w wieku nastoletnim, pomimo szczepionki, może powodować bezpłodność.

    1. pewnie „najlepiej” zachorować będąc w ciąży? Dążymy do eliminacji wirusa, To nie musi być choroba obowiązkowa.

  5. Witam, syn skończył 5 lat, powinien zostać zaszczepiony 2. dawka m.in. na różyczkę. Leczono go lekiem encorton 10 przez 6 dni – z powodu wysypki – prawdopodobnie alergia pokarmowa. Jaki zachować odstęp czasu zanim go zaszczepimy? W ulotce napisane jest że encorton jest przeciwwskazaniem do szczepienia

  6. Jestem kobietą która zachorowała w I trymestrze ciąży na różyczkę. Mam córkę z Zespołem Gregga i chorobami współistniejącymi

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *