o szczepieniach

NOPy cz.3 – skórne odczyny miejscowe

Zdecydowanie najczęstsze, ale często niepokojące dla rodzica. Skórna reakcja miejscowa w miejscu podania szczepionki. Co robić?

O innych, opisanych już przeze mnie NOPach: HHE i nieutulonym płaczu przeczytasz w oddzielnych wpisach.

Po jakich szczepionkach?

Właściwie po każdej szczepionce taki odczyn może wystąpić. Najczęściej obserwowane są po podaniu szczepionki DTP (błonica-tężec-krztusiec) i szczepionki przeciwko pneumokokom.

injection-519388_640

Zaczerwienienie, obrzęk

To najczęstszy problem, Zaczerwienienie może osiągać przeróżne rozmiary i towarzyszyć może mu większy lub mniejszy obrzęk. Reakcje te występują w wyniku podania antygenów do mięśnia czy śródskórnie.

Zwykle nie wymagają żadnych interwencji i w ciągu 1-3 dni znikają bez pozostawienia śladu. Jeśli jednak masz wrażenie że Twoje dziecko jest niespokojne, zaczerwienienie lub obrzęk są dość duże, to możesz zastosować leczenie objawowe. Jak najbardziej można zastosować lek przeciwbólowy lub przeciwzapalny. Paracetamol – u tych najmłodszych, najlepiej w czopku (dawka dostosowana do wagi dziecka!). Po 3 miesiącu życia możesz zamiast paracetamolu zastosować ibuprofen (dawka również dostosowana do wagi dziecka!). Dodatkowo możesz zastosować miejscowo Altacet w żelu (jest od 3 roku życia wg ulotki, ale z praktyki dobrze działa również u mniejszych w przypadku dużego obrzęku) lub okłady z sody oczyszczonej (1/2 łyżeczki sody + szklanka wody, ale to generalnie trudniejsze do wykonania technicznie – bo niemowlę jest dość ruchliwe i okład zlatuje z uda). Nie uciskaj kończyny! – staraj się np nie zakładać obcisłego body/śpiochów.

Kiedy udać się do lekarza?

W przypadku wystąpienia zaczerwienienia czy obrzęku nie musisz od razu wszystkiego rzucić i pędzić do lekarza. Możesz zastosować podane wyżej leczenie objawowe. W sytuacji kiedy te miejscowe odczyny są bardzo duże – sięgają np aż do stawu, albo obrzęknięta jest cała kończyna – udaj się do lekarza. W sytuacji gdy miejscowe odczyny utrzymuję się dłużej niż tydzień – udaj się do lekarza. W takiej sytuacji koniecznie może być zastosowanie leków na receptę.

F1.large
źródło: http://pediatrics.aappublications.org

Jałowy ropień

Jeśli w miejscu podania szczepionki po kilku dniach – tygodniach wyczuwasz guzek podskórny to może to być tzw jałowy ropień (zwykle po szczepionce DTP). Jest to reakcja na aluminium zawarte w szczepionce. Zwykle nie ma tutaj konieczności żadnych interwencji. Pod żadnym pozorem nie wyciskaj, nie nakłuwaj i nie nacinaj NIC . Jeśli masz wątpliwości udaj się do lekarza. Jeśli będą wątpliwości co do tego czy jest to „tylko” guzek po szczepieniu to konieczna będzie dalsza diagnostyka.

Reakcja Arthusa

Trochę o reakcji, która u dzieci co prawda jest ekstremalną rzadkością, ale zalicza się do tych miejscowych odczynów. Reakcja Arthusa to tak zwana miejscowa reakcja nadwrażliwości III typu. Związana jest z odkładaniem się kompleksów immunologicznych. Dotyczy szczepionki DTP. 

  • W przypadku dzieci zdarza się rzadko – głównie przy błędach szczepionkowych (np podanie zbyt dużej ilości dawek szczepionki – z powodu braku wpisu w książeczce czy braku karty szczepień).
  • Może się zdarzyć u dzieci przy pierwszym szczepieniu (do 4 msc życia), w wyniku dużej ilości przeciwciał odmatcznych.
  • Opisano również wystąpienie rekcji po szczepieniu przeciwko pneumokokom – gdy nie zachowano odpowiednich odstępów między szczepieniami.

Reakcja ta, to rozlany, bolesny obrzęk kończyny (obejmuje często sąsiadujące stawy). Taki odczyn pojawia się zwykle w czasie 2 do 12 godzin od momentu podania szczepionki. W przypadku jego wystąpienia – udaj się do lekarza celem zbadania dziecka, zgłoszenia NOPu itd. Reakcja Arthusa nie stanowi zagrożenia dla życia dziecka. Nie jest to reakcja alergiczna.

Taka reakcja ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni – do tygodnia. Jako objawowe postępowanie: zimne okłady na kończynę (Altacet w żelu, soda), jej uniesienie i podawanie paracetamolu przeciwbólowo.

Kolejne szczepienia po reakcji Arthusa:

  • U dorosłych zaleca się minimum 10 lat przerwy (w tej grupie często występuje po tak zwanym „doszczepianiu” przeciwko tężcowi).
  • W przypadku podania DTPw można rozważyć podanie szczepionki z acelularnym krztuścem.
  • Jeśli reakcja wystąpi u niemowlaka po pierwszej dawce – zaleca się odczekanie, aż dziecko skończy 6 miesięcy i ilość przeciwciał od mamy będzie niższa.

Odmienności – gruźlica

Po tym konkretnym szczepieniu, którego wielu rodziców nie lubi, w miejscu podania szczepionki spodziewamy się konkretnej reakcji. Tutaj stwardnienie w miejscu wstrzyknięcia (szczepionka podawana jest śródskórnie, w ramię), przechodzące w ciągu 2-5 tygodni zmianę miejscową (naciek, rumień, grudka, pęcherzyk), która po kilku tygodniach może ulec owrzodzeniu jest reakcją oczekiwaną i nie jest NOPem. W ciągu kilku miesięcy goi się pozostawiając małą (zwykle do 8mm), płaską bliznę.

Zdarza się, że reakcja w tym miejscu powraca. Taki odczyn miejscowy może powrócić, jeśli w tej okolicy zostanie wykonane inne szczepienie (jeśli dziecko szczepione jest zgodnie z kalendarzem to zwykle taka sytuacja się nie zdarza, bo pozostałe szczepienia okresu niemowlęcego wykonywane są w uda).

Zwykle po szczepieniu przeciwko gruźlicy miejscowe odczyny „uspokajają się” w ciągu 3 miesięcy. Ale zdarza się, że sytuacja przeciąga się jeszcze o kilka miesięcy. Wszystko zależy tutaj od stanu ogólnego dziecka, jego samopoczucia, badania lekarskiego, ewentualnego wyniku badań dodatkowych. Jeśli nie masz pewności czy „blizna po gruźlicy” goi się prawidłowo – udaj się do lekarza. Jeśli owrzodzenie jest większe niż 10mm – udaj się do lekarza. Jeśli zmiana utrzymuje się ponad 3 miesiące – udaj się do lekarza.

Nie przekłuwaj, nie wyciskaj, nie uciskaj. Unikaj ciasnej odzieży. Stosuj normalne zasady higieny – kąpiel dziecka jest dozwolona. Po umyciu – dokładnie osusz miejsce po podaniu szczepionki, niczym nie smaruj.

O samym szczepieniu przeciwko gruźlicy przeczytasz tutaj: klik i klik.

Zachęcam Was do zakupu ebooka szczepionkowego „309 pytań o szczepienia” gdzie znajdziecie odpowiedzi na całe mnóstwo pytań!

309 pytań o szczepienia

Źródła:

  • ADVERSE EVENTS FOLLOWING IMMUNIZATION: INTERPRETATION AND CLINICAL DEFINITIONS GUIDE
  • Adverse skin reactions to vaccines, Author: Marie Hartley, Staff Writer, 2010, http://www.dermnetnz.org
  • Adverse Events Associated with Childhood Vaccines: Evidence Bearing on Causality. Institute of Medicine (US) Vaccine Safety Committee; Stratton KR, Howe CJ, Johnston RB Jr., editors. Washington (DC): National Academies Press (US); 1994.
  • Ulotki szczepionek.
  • Ultrasound Examination of Extensive Limb Swelling Reactions After Diphtheria-Tetanus-Acellular Pertussis or Reduced-Antigen Content Diphtheria-Tetanus-Acellular Pertussis Immunization in Preschool-Aged Children; Helen Siobhan Marshall, Michael Steven Gold, Roger Gent, Patrick John Quinn, Lino Piotto, Michelle Frances Clarke, Donal Muir Roberton

36 thoughts on “NOPy cz.3 – skórne odczyny miejscowe

  1. Dzień dobry. Mam pytanie – może trochę niezwiązane z tematem ale nie mam kogo się zapytać. Za niedługo moją córkę czeka trzecia dawka na żółtaczkę. W naszej przychodni szczepią niestety – euvaxem. Prosliśmy naszą panią pediatrę o receptę tej dawki na engergix – moim zdaniem bezpieczniejszy. Niestety okazało się, że jest to niemożliwe. Boję się tego szczepienia ponieważ czytałam o przypadkach śmierci dzieci właśnie po euvaxie, wszędzie właściwie są informacje, że jest to tania koreańska szczepionka. W liście jej niepożądanych odczynów poszczepiennych znajdują się dla mnie – dość przerażąjące rzeczy. W związku z tym mam pytanie – czy mogę tą dawkę szczepienia pominąć argumentując swoją decyzję tym, że zaszczepię tylko engerixem? Czy euvax rzeczywiście jest tak niebezpieczny? Już kiedyś wycofano niektóre partie po śmierci dzieci. Proszę o odpowiedź.

    1. witam. nie rozumiem czemu wypisanie recepty na engerix nie jest możliwe? generalnie euvax jest lepszy niż kilka lat temu. nie ma już np tiomersalu. Na dzień dzisiejszy, w mojej opinii jest to dobra szczepionka.

        1. w mojej opinii nie działa to w ten sposób – wiele dzieci otrzymuje euvax w szpitalu, a później rodzice kupują 6w1 na przykład, więc szczpeienie nie jest kontynuowane euvaxem..

      1. Witam, a czy normalne jest utrzymywanie się wyczuwalnego podskórnego obrzęku ( wielkości orzecha laskowego) przez 2-3 miesiące po drugiej dawce? Po zniknięciu obrzęku pojawiła się mała plamka – przypomina zmianę łuszczycową. Plamka zniknęła po stosowaniu maści z antybiotykiem (2dni) i linomagu ale pojawiła się znowu po zaprzestaniu smarowania.

        1. może ta plamka to nadkażenie miejscowe? lepiej pokazać lekarzowi. Guzek podskórny będzie się wchłaniał wiele tygodni. Jeśli to na pewno w miejscu podania szczepionki to trzeba po prostu poczekać

  2. po 6w1 odczyn twarda gulka na udzie wielkosci pilki do pingponga wolno schodzi po altacet. Czy to powinien zglosic lekarz jako nop? Kolejne mamy za 2 tyg pneumo czy mamy odczekac wiecej czasu?

    1. tak, lekarz zgłasza NOP, z tego co pani piszę to prawdopodobnie podskórny guzek w reakcji na aluminium ze szczepionki, po 2-3 miesiącach powinien się zmniejszyć. ALe NOP zgłosić. Co do kolejnego szczepienia – decyduje badanie lekarskie

      1. Dzień dobry, co w przypadku gdy w miejscu szczepienia na gruźlicę nie pojawił się rolny bąbel, ale za to dopiero teraz wyczułam, ze jest tam kulka pod skóra? Syn ma 3 miesiące.

        1. Po tym szczepieniu to reakcje mogą się pojawiać dużo później. W razie wątpliwości warto pokazać pediatrze

        2. Witam, mój syn aktualnie po 2 miesiącach od szczepienia. Noe miał różnią ale teraz zgrubienie dość twarde w miejscu klucia i czasami takie sobą się robi.
          Jak robi Pani syna teraz wygląda?

  3. Czy to co opisuje Pani na blogu (reakcja skórna czy gorączka) lekarz powinien zgłosić jako NOP czy traktować, że „tak po szczepieniu może być”? Dziękuję za informację, bo już się gubię w tych informacjach.

  4. U naszej córeczki po szczepieniu na gróźlicę nie pojawił się ropień na ramieniu. Czy należy się tym martwić? Skóra w tym miejscu ma jakby inny kolor, ale nic poza tym. Dziecko ma 8 tygodni.

  5. Witam mieliśmy szczepienie 6 w 1 ostatnia dawka i syn dostał szczepionkę w lewe ramię tam gdzie jest znamie po szczepionce na gruźlice. Po dobie na tym znamieniu jest cieplejsza skóra i znamie zaczerwienioobrzękakby lekki obrzęk aw miejscu wkłucia 6w1 nic. Czy mam się martwić i co z tym robic

    1. Witam,
      Czy jest możliwość „nawrotu” guzka po szczepieniu przeciw gruźlicy ? Nasz mały parę dni temu skończył 3 msc a dziś podczas kąpieli wyczułam dość spore stwardnienie w miejscu szczepienia ?

  6. Witam , u 9 miesiecznego synka po szczepieniu wzw b ( kolejna dawka ) wyczuwam po 4 dniach od szczepienia ( może było od razu i nie zauważyłam ) zgrubienie w miejscu wkłucia. Jakby guzek. Widzę, że go nie boli,nie ma zaczerwienienia ani obrzęku. Czy to może być ten jałowy ropień,o którym Pani pisze? Czy mam coś z nim zrobić czy przejdzie samo? Bardzo dziękuję za pomoc.

  7. Po szczepieniu u córeczki pojawił się guzek na udzie. Wg pediatry to reakcja na jakiś konserwant, będący składnikiem szczepionki. Minęły dwa miesiące i guzek dalej jest wyczuwalny. W przyszłym tygodniu mamy planowaną kolejna dawkę szczepienia ( w 4 miesiącu życia) . Po jakim czasie ten guzek powinien zniknąć i czy przy kolejnej dawce szczepionki pojawi się nastepny?

    1. Nawet przez kilka miesięcy może być wyczuwalny, ale powinien mieć tendencję zmniejszającą. Pokazać na najbliższej wizycie lekarzowi. nie jest to przeciwwskazanie do kontynuacji szczepień.

  8. Witam, u mojej córki zmiana skórna pojawiła się nie w miejscu wkłucia lecz troszkę powyżej od wkłucia, 2 dni temu szczepienie najpierw było zaczerwienie i guzki, po smarowniu altacetem zaczerwienie zniknęło, ale guzki są nadal, są to dwa guzki wielkości ziarnka grochu, jak mocniej przeciskam córka zabiera rączkę, więc pewnie trochę ja boli. Czy jest to prawidłowe, jeśli zmiana pojawiła się nie w miejscu wkłucia? Kiedy ewentualnie zgłosić się do pediatry?

  9. Witam 2 tyg temu bylam z synkiem na szczepieniu. Szczepienie 4 miesiac dtp hib polio pneumokoki rotawirus. Na drugi dzien po szczepieniu na nozce pojawil sie podskorny guzek po 4 dniach zniknal.Niestety po guzku zostala podskorna twarda kuleczka czy ona zniknie?

  10. Witam córka ma 3 lata , już ponad rok ma na udzie wyczuwalne guzki, lekarka powiedziała że to po szczepieniu, jest ich dużo I ja swedza. Drapie to cały czas ,im bardziej to drapie tym się robią większe. Potrafi to drapac aż do krwi .Po przypisanych masciach które stosowalism przez 5 dni guzki zanikaly, lecz po jakimś czasie znowu się pojawialy I tak w kółko.. zaczynam się martwić że to coś innego

    1. Guzki podskórne mogą się pojawić po szczepieniu ale nie powinna utrzymywać się tak długo nie dają zwykle dolegliwości nie są swędzące. Warto jednak zweryfikować co to za zmiany skórne

  11. Jesli dziecko 18 miesieczne ma spuchnieta raczke i zaczerwieniona (srednica ok 6cm) po szczepionce na krztusiec, blonnice, tezec to po jakim czasie moze miec kolejne szczepienie? Dziekuje za odpowiedz.

  12. Witam. Kilka godzin po szczepieniu Infanrix Hexa – (pierwsza dawka) oraz pneumokokom syn wybudził się z drzemki z ogromnym płaczem a właściwie wrzaskiem. A jego obydwie nóżki były strasznie obrzekniete i dosłownie czerwono bordowe -zarówno uda i łydki, poza kolankami. Żałuję że nie zrobiłam zdjęcia są ale byłam w takim stresie i szoku że nie pomyślałsm o tym. Syn po tym gorączkował jeszcze przez trzy dni. Pediatra stwierdziła że nie słyszała jeszcze o takiej reakcji na szczepienie ale nopu nie zgłosiła. Czy to była reakcja Arthusa? I drugie pytanie czy jeżeli po 8 tygodniach syn dostał druga dawkę szczepionki (za późno trafiłam na Twojego bloga i nie wiedziałam że należy odczekać do pół roku) i ta reakcja się nie powtórzyła (poza małym guzkiem w miejscu wklucia)było czy możliwe sa jakieś powikłania? Bardzo proszę o odpowiedź i dziękuję.

  13. Syn(5 lat) zostal zaszczepiony na DTaP i po 2 dniach pojawil sie malenki guzek za uchem. Czy to reakcja na szczepionke? Miejsce uklucia ma cieple. Pozdrawiam

  14. Witam. Coreczka miala szczepienie mmr + meningokoki na roczek i bardzo zle to zniosla ( goraczka +wysypka) teraz minelo 3 tyg a u niej jest wyczuwalny gozek po szczepeniu nq nozce i przez to nie chce chodzic sama tylko sie trzyma czegos ..widocznie mniej ja wtedy boli jak nie napina mocno miesni ale bardzo mnie to martwi bo to juz dlugo po a ona ciagle ma guzik ktory ja boli. Czy moge jej jakos pomoc? Lekarze w UK jakos olewczo do tego podchodza a ja sie martwie.
    Pozdrawiam

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *